ตั้งแต่ปี 2005 เป็นต้นมาไทยเริ่มก้าวเข้าสู่ สังคมสูงวัย เพราะข้อมูลจากสำนักงานสถิติแห่งชาติได้ระบุว่า เมืองไทยมีผู้ที่อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป คิดเป็นสัดส่วนถึง 10% จากประชากรทั้งหมด
ซึ่งจากข้อมูลสังคมสูงวัยแบ่งออกเป็น 3 ช่วงได้แก่ Aging society ระดับการก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ประเทศที่มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 10% ของประชากรทั้งประเทศ ,Aged society ระดับสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ประเทศที่มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 20% และ Super-aged society ประเทศที่มีประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไปมากกว่า 20%
โดยมีการคาดการณ์ว่าในปี 2021 ไทยจะเข้าสู่ สังคมสูงวัย อย่างเต็มตัว นั้นหมายความว่าประชากรทุกๆ 5 คน จะมีคนสูงวัย 1 คนเลยทีเดียว
AWUSO Society 4.0
เพื่อให้นักการตลาดและผู้ประกอบธุรกิจ ได้เข้าใจถึงข้อมูลของผู้สูงวัยว่า มีพฤติกรรมและความต้องการเป็นอย่างไร นักศึกษาปริญญาโท สาขาการตลาดรุ่น 19B วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล จึงได้จัดทำวิจัยหัวข้อ “AWUSO Society 4.0 แก่แต่วัย หัวใจยังเก๋า”
โดยสำรวจกลุ่มผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 50 – 80 ปี กลุ่มตัวอย่างแบ่งออกเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ 615 ตัวอย่าง, การสัมภาษณ์เชิงลึก 50 คน และสนทนากลุ่ม 20 คน โดยพบว่า 90% ของกลุ่มมีอายุใจที่ต่ำกว่าอายุจริง และ 8% คิดว่าอายุใจเท่าอายุจริง และมีเพียงแค่ 2% เท่านั้นที่มองว่าอายุใจมากกว่าอายุจริง
และจากข้อมูลของ SCB Economic Intelligence Center (EIC) ที่ระบุว่า เมื่อมีอายุที่มากขึ้นมักจะต้องการท่องเที่ยว และทานอาหารนอกบ้านเป็นหลัก ทีมวิจัยจึงได้เลือก 2 หัวข้อนี้ในการเป็นกรณีศึกษา โดยพบว่า
ชอบไปกินข้าว “นอกบ้าน”
ผู้สูงวัย 53% มักจะไปกินข้าวนอกบ้านอย่างน้อยอาทิตย์ละ 1 ครั้ง ที่เหลือมักจะไป 2-5 ครั้ง ส่วนใหญ่จะไปกับครอบครัวหรือนัดเจอเพื่อนนอกบ้าน โดยให้เหตุผลที่ต้องไปกินข้าวนอกบ้าน เพราะต้องการเปลี่ยนบรรยากาศและต้องการความหลากหลายของอาหาร
55% จะเลือกร้านจากรสชาติของอาหารเป็นอันดับแรก จึงมักจะไปร้านประจำที่มั่นใจในคุณภาพ และรสชาติของอาหาร โดยส่วนใหญ่มักจะเลือกเมนูแนะนำ โดยไม่ได้มองว่าจะเป็นเมนูสุขภาพหรือไม่ เพราะมองว่าไม่ได้ทานบ่อย จึงไม่น่าจะเกิดอะไร
ขณะเดียวกันสิ่งที่กลุ่มผู้สูงวัยต้องการจากร้านอาหาร 55% ต้องการเมนูที่มีขนาดใหญ่ ตัวหนังสือชัดเจนจะได้อ่านง่าย ต่อมา 14% ต้องการป้ายบอกทางต่างๆในร้านให้ชัดเจน, 13% ต้องการสิ่งอำนวยความสะดวกเช่นทางเดินสำหรับผู้สูงอายุ, 9% ต้องการพนักงานดูแลเพราะส่วนใหญ่ผู้สูงอายุมักจะจู้จี้
นอกจากนี้ยังต้องการความคุ้มค่าในเรื่องของราคาและเมนูแนะนำเกี่ยวกับอาหารสุขภาพ
เวลามีเยอะก็ต้องไป “เที่ยว”
เพราะเวลาและกำลังทรัพย์ที่มีเหลือเฟือ การท่องเที่ยวจึงเป็นสิ่งหนึ่งที่ผู้สูงวัยชอบทำ อาจเป็นเพราะเมื่อก่อนที่อยู่ในวัยทำงาน ด้วยภาระหน้าที่จึงไม่มีเวลามากพอ ที่จะไปยังสถานที่ท่องเที่ยว ที่อยากจะไปได้ส่วนใหญ่ผู้สูงวัยมักจะไปเที่ยวเฉลี่ยปีละ 2-3 ครั้ง
โดย 73% ระบุว่ามักจะไปเที่ยวแบบเป็นกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มเพื่อนด้วยเพราะนัดง่าย มีเวลาว่างเหมือนกันรองลงมาก็มักไปกับครอบครัว แต่ด้วยวัยที่มากขึ้นบางครั้ง จึงมักจะถูกครอบครัวห้ามในสิ่งที่อยากทำ จึงชอบไปกับเพื่อนมากกว่า
ส่วนที่เหลืออีก 21% มักจะไปเที่ยวคนเดียว เพราะมีความอิสระไม่ต้องรอใคร และอีก 6% ซื้อทัวร์ที่ให้ความสะดวก ไม่ต้องมาจัดการอะไรเอง
ด้านวิธีการเดินทางนั้น แม้วันนี้ราคาของสายการบินจะถูกลง แต่ชาวสูงวัย 50% ยังคงชอบที่จะเดินทางด้วยรถยนต์ เพราะต้องการชมวิวข้างทาง อีกทั้งยังรู้ตัวว่าเข้าห้องน้ำบ่อยวิธีนี้จึงเหมาะที่สุด รองลงมา 25% เลือกเดินทางด้วยเครื่องบิน เพราะสะดวกใช้เวลาไม่นอน ถึงแล้วเที่ยวได้ทักที อันดับที่ 3 เลือกวิธีเช่าเหมาะคัน เพราะจะได้ไม่เหนื่อยระหว่างขับรถ หลับระหว่างทางได้
เที่ยวเพราะอยาก “สนุก”
ชาวสูงวัยมีจุดประสงค์ท่องเที่ยวเพื่อไปพักผ่อนถึง 71% อีก 13% ไปเพราะสนุกสนาน, 11% ไปทำบุญ
นอกจากนี้พวกเขาบอกว่า แรงบันดาลใจที่ทำให้อยากไปเที่ยวถึง 36% คือสนุกและมีความสุข เพราะได้ออกไปทำกิจกรรมนอกบ้าน รองลงมา 23% ได้เจอสภาพแวดล้อมใหม่ๆ, 17% เติมเต็มความฝัน ให้รางวัลแก่ชีวิต, 13% วัฒธรรมที่แตกต่าง ได้พบเจอสิ่งใหม่ๆ และ 11% พูดคุยให้เพื่อนฟังได้
นอกจากนี้ 41% อยากไปเที่ยวเพราะธรรมชาติ จะได้สูดอากาศบริสุทธิ์ ได้ถ่ายรูปไว้อวดเพื่อน ถัดมามีความใกล้เคียงกันคือ อาหาร 26% และวัฒนธรรม 23% เพราะป็นการเปิดโอกาสให้ลองอาหารใหม่ๆ และสัมผัสวัฒนธรรมที่ไม่เคยเจอ
ยังเชื่อออฟไลน์อยู่มาก
ถึงวันนี้ใครๆก็มักจะกล่าวถึงแต่ออนไลน์ แต่ 65% ของชาวสูงวัยมักจะหาข้อมูลจากวิธีออฟไลน์อยู่ ทั้งการเห็นจากที่เพื่อนได้ไปเที่ยว หรือดูจากรายการที่พาไปแล้วอยากไปตาม
ส่วนอีก 35% ค้นหาผ่านออนไลน์ โดย 25% ผ่านเว็บทั่วไป และอีก 10% มักจะหาจาก Facebook และ LINE
แต่หากสถานที่ไหนใช้ดารามาเป็นพรีเซนต์เตอร์ เพื่อดึงดูดให้คนมาเยอะๆ ขอบอกว่าใช้ไม่ได้ผลกับผู้สูงวัยเนื่องจากพวกเขามองว่าคนไปเยอะทำให้ไม่น่าไปทันที
ทั้งนี้สิ่งที่ผู้สูงวัยต้องการ จากผู้ประกอบการท่องเที่ยวคือ ควรจะมีอปุกรณ์ Safety เพื่อความปลอดภัย เตรียมไว้ให้อุ่นใจ ส่วนที่พักก็ต้องการความสะดวก และมีอุปกรณ์ด้านความปลอดภัยทั้งในห้อง รวมไปถึงโดยรอบ
‘AWUSO’ กลยุทธ์จับสูงวัย
อย่างไรก็ตามถ้าต้องการจับกลุ่มผู้บริโภคสูงสัย ทางทีมวิจัยได้แนะนำกลยุทธ์ AWUSO โดย
A – Attraction เน้นภาพและตัวหนังสือใหญ่ สะดุดตาชัดเจน โดยเนื้อหาน้อยแต่ครอบคลุมคุณสมบัติและประโยชน์ครบถ้วน ซึ่งช่วยในเรื่องของการตัดสินใจซื้อจุดขาย (POS) ได้ง่ายขึ้น
B – Word of mouth เน้นหาข้อมูลจากการสอบถาม หรือเชื่อการบอกต่อจากคนใกล้ชิด ทั้งลูกหลาน ญาติพี่น้อง เพื่อน ซึ่งบุคคลเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจมากที่สุด
U – Union ควรสื่อสารสินค้า และบริการในรูปแบบกลุ่ม เพราะชาวสูงวัยมักจะไปทำกิจกรรมเป็นกลุ่มกับเพื่อนๆ
S – Sincere ต้องเน้นความจริงใจ สื่อสารตรงประเด็น ชัดเจน ไม่หมกเม็ด
O – Offline & Online สื่อออฟไลน์ใช้ทั้งโทรทัศน์และวิทยุเป็นหลัก ส่วนออนไลน์ควรสร้างกลุ่ม Community เพื่อทำให้คนที่ชอบมาอยู่รวมกัน
อัพเดตข่าวสารการตลาดทุกวันได้ที่
Website : Marketeeronline.co / Facebook : www.facebook.com/marketeeronline
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ