Gen Z แห่พึ่งเอไอแทนจิตแพทย์ ทำไมคนรุ่นใหม่ปรึกษาบอตอุ่นใจมากกว่าคน

Trend: หนึ่งในความเคลื่อนไหวที่กลายเป็นข่าวใหญ่ตลอดปี 2023 คือ การนำเอไอมาใช้ในวงการต่าง ๆ ซึ่งเริ่มขึ้นหลัง ChatGPT แชตบอตที่ Google หนุนหลังได้รับความนิยม จนค่ายเทคโนโลยีคู่แข่งเร่งพัฒนาแชตบอตออกมาบ้าง

ผลต่อเนื่องที่ตามมา คือ ตลาดเอไอคึกคัก และสิ่งที่เอไอสามารถทำได้ก็เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ไล่ตั้งแต่ เขียนบทความ สร้างมังงะ ใช้เขียนประวัติย่อเพื่อสมัครงาน ไปจนถึงสร้างวิดีโอด้วยการพิมพ์ข้อความเท่านั้น

ท่ามกลางการปรับโหมดของผู้คน หันมาใช้เอไอให้เป็นเพื่อไม่ให้ตกเทรนด์และตกงาน โดยที่คนรุ่นใหม่กลุ่มGen Zที่อายุระหว่าง 12 ถึง 27 ปี ใช้เอไอได้คล่อง

และกว้างขวางที่สุด หากเทียบกับกลุ่ม Gen Y, Gen X และ Babyboom ซึ่งอายุมากกว่า จนเกิดเป็นเทรนด์ Reverse Mentorship ที่Gen Zสอน Gen Y, Gen X และ Babyboom ขึ้น เพื่อให้ฝ่ายหลังได้เรียนรู้ทักษะใหม่และปรับปรุงทักษะที่มีอยู่เดิม หรือ Upskilling ขึ้นมา  

 

การใช้เอไอในชีวิตประจำวันของ Gen Z ยังขยายออกไปต่อเนื่อง ซึ่งล่าสุดขยายไปสู่การขอคำปรึกษาด้านความเครียดและคำแนะนำทางจิตวิทยาจากเอไอกันแล้ว

ทั้งที่ในอดีตไม่น่าเป็นไปได้และเคยเป็นเพียงจินตนาการในนิยาย ภาพยนตร์หรือซีรีส์แนววิทยาศาสตร์ (Sci-Fi) เท่านั้น

ยอดผู้ใช้ Psychologist หนึ่งในแชตบอตกลุ่มจิตวิทยาของ Character.ai แพลตฟอร์มแชตบอต ที่พัฒนาโดยอดีตทีมเอไอของ Google และเปิดใช้เมื่อปี 2022 มียอดผู้ใช้สูงถึง 3.5 ล้านครั้งต่อวัน

พร้อมยอดการใช้เฉลี่ยต่อบัญชีผู้ใช้อยู่ 2 ชั่วโมงต่อวัน ซึ่งกลุ่มที่ใช้กันมากสุดคือ Gen Z โดยบรรดา Gen Z ที่เข้าไปใช้ต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า แชตบอต Psychologist ทำหน้าที่ได้เป็นธรรมชาติ

ใกล้เคียงกับจิตแพทย์ที่เป็นคนจนรู้สึกอุ่นใจ และช่วยคลี่คลายปัญหาสุขภาพจิตต่าง ๆ ที่เผชิญอยู่ได้ดีทีเดียว

Aaron เด็กหนุ่มชาวแคนาดาวัย 15 ปี คุยกับแชตบอต  Psychologist ทุกคืน จนสามารถผ่านพ้นปัญหาต่าง ๆ ในโรงเรียน เช่น กลับมาปกติจากความเศร้าจากการตายของเพื่อนในห้องไปได้

ด้าน Hawk วัย 17 ปี ที่ใช้แชตบอต Psychologist เป็นประจำกล่าวว่า การคุยกับแชตบอตแล้ว เหมือนได้ระบาย เพราะไม่ต้องเครียดว่าเรื่องจะไปถึงคนที่รู้จัก

ขณะที่ Frankie กล่าวว่า สบายใจที่จะคุยกับแชตบอต Psychologist มากกว่าคน เพราะไม่ต้องกังวลว่าจะถูกตัดสินว่า ทำผิด ถูกวิจารณ์แบบที่ปรึกษากับจิตแพทย์

The Verge เว็บไซต์ข่าวสารด้านเทคโนโลยีในสหรัฐฯ และ BBC สำนักข่าวดังของอังกฤษ ที่นำเรื่องนี้มาตีแผ่ วิเคราะห์ผ่านทัศนะของจิตแพทย์และนักวิชาการที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับเทคโนโลยีไว้ว่า

การที่ Gen Z เลือกที่จะคุยกับเอไอมากกว่าจิตแพทย์ เกิดจากคุ้นเคยการใช้เอไออยู่แล้ว และแชตบอต Psychologist ก็ถูกพัฒนาให้ใกล้เคียงกับการพบจิตแพทย์จริง ๆ ผ่านรูปจิตแพทย์ผู้หญิงดูอบอุ่น

นอกจากนี้ ตัวระบบยังถูกฝึกมาสำหรับบำบัดด้วยความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavior Therapy – CBD) อีกด้วย ดังนั้น คำปรึกษาที่ให้กับคู่สนทนาจึงดีพอสมควร

อีกสาเหตุที่ทำให้Gen Zเลือกที่จะคุยกับเอไอมากกว่าจิตแพทย์ เพราะเอไอไม่ตัดสิน ดุด่าหรือใช้คำที่อาจกระทบจิตใจ แบบที่จิตแพทย์ทำ และเลือกคุยกับแชตบอตได้

โดยนอกจากแชตบอต Psychologist ยังมีแชตบอต Elon Musk, Harry Style, Valdernort และ Raiden Shogun

ขณะเดียวกันยังเป็นรูปแบบการขอคำปรึกษาโดยที่สะดวก ทำได้ทุกที่ทุกเวลา และไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายอีกด้วย

ทว่าก็มีข้อกังวลเกิดขึ้น โดยมีรายงานว่า Gen Z ที่ใช้แชตบอต Psychologist และแชตบอตตัวอื่น ๆ ติดแชตบอตมาก ถึงขนาดที่คุยกับแชตบอตมากถึง 12 ชั่วโมงต่อวัน

และผู้ใช้ส่วนใหญ่ก็ยอมรับว่า ยิ่งคุยก็จะยิ่งติด ซ้ำร้ายยังมีอวดกันในหมู่GenZด้วยว่า ใครคุยกับแชตบอตนานกว่ากัน

ท่ามกลางรายงานการปกป้องตัวเองของแชตบอต ด้วยการอ้างว่าตนเป็นจิตแพทย์จริง ๆ เพื่อดึงให้ผู้ใช้คุยกันต่อ และหากถูกถามหนัก ๆ หรือเรื่องทางจิตวิทยาลึก ๆ แชตบอตก็พยายามเลี่ยงไม่ตอบ เพราะตัวระบบยังไม่มีข้อมูลลึกพอ

และหากคุยไปนาน ๆ ผู้ใช้อาจหลงคิดไปว่ากำลังคุยกับคนจริง ๆ จนมีปัญหาเข้าสังคม หรือคิดผิดว่าแชตบอตโน้มน้าวให้ก่ออาชญากรรม

 

เหมือนหนุ่มชาวอังกฤษวัย 21 ปีที่วางแผนลอบปลงพระชนม์สมเด็จพระราชินี Elizabeth ที่ 2 เมื่อปี 2021 เพราะคิดผิดว่าถูกแชตบอต Replika โน้มน้าวให้ทำ

เทรนด์การเลือกที่จะปรึกษาแชตบอตมากกว่าจิตแพทย์ของGen Zเป็นการเตือนถึงการใช้เทคโนโลยีอย่างระมัดระวัง ต้องอยู่ภายใต้การควบคุม และไม่มากเกินไป จนเป็นอันตราย

เพราะแชตบอตเป็นเหมือนดาบสองคม ที่มีทั้งคุณอนันต์และโทษมหันต์ แบบเดียวกับเทคโนโลยีอื่น ๆ นั่นเอง ♦/bbc, theverge

อัพเดตข่าวสารการตลาดทุกวันได้ที่ 
Website : Marketeeronline.co / Facebook : www.facebook.com/marketeeronline


ติดตามนิตยสาร Marketeer ฉบับดิจิทัล
อ่านได้ทั้งฉบับ อ่านได้ทุกอุปกรณ์ พกไปไหนได้ทุกที
อ่านบน meb : Marketeer