กลยุทธ์การตลาดต่างจากแผนการตลาดอย่างไร

กลยุทธ์การตลาด ต่างจากแผนการตลาดอย่างไร บทความโดย ดร. เกษม พิพัฒน์เสรีธรรม

SME Think Tank/ดร. เกษม พิพัฒน์เสรีธรรม

หลายคนที่ทำงานด้านการตลาดใหม่ ๆ มักจะสับสนระหว่างกลยุทธ์การตลาดและแผนการตลาดว่า

มันเหมือนหรือต่างกันอย่างไร อะไรสำคัญกว่ากัน เกี่ยวพันกันอย่างไร

ความจริงทั้งสองสิ่งนี้มีความสำคัญและสัมพันธ์กัน

กลยุทธ์การตลาด เป็นแนวทางการทำการตลาดสำหรับสินค้าในระยะยาวซึ่งจะระบุชัดเจนถึงเป้าหมาย กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย ผลิตภัณฑ์หรือบริการ ช่องทางการเข้าถึงลูกค้าเป้าหมาย และการใช้เครื่องมือทางการตลาด

แผนการตลาด คือ แผนงานการตลาดที่มาจากกลยุทธ์การตลาด ใช้ในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง

ซึ่งจะระบุถึงเป้าหมาย กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย วิธีการทำการตลาด งบประมาณและผลที่คาดว่าจะได้รับ

สรุปง่าย ๆ คือแผนการตลาดเป็นส่วนหนึ่งของ กลยุทธ์การตลาด เพราะฉะนั้นในหนึ่งแผนกลยุทธ์อาจจะมีหลายแผนการตลาด

ส่วนประกอบของกลยุทธ์การตลาด

1. การวิจัยตลาด
2. การกำหนดตลาดและสินค้า
3. การกำหนดเป้าหมายการตลาดที่วัดได้ชัดเจน
4. การพิจารณาช่องทางตลาด
5. การกำหนดงบประมาณการตลาด
6. การพิจารณาผลลัพธ์

ทั้งหมดที่กล่าวข้างต้นอาจจะแตกต่างไปจากตำราเรียนด้านการตลาดไปบ้าง แต่ที่กล่าวมานี้เน้น

แนวทางปฏิบัติเป็นหลัก

1. การวิจัยตลาด เมื่อมีความคิดจะทำตลาดสินค้า (ผลิตภัณฑ์หรือบริการ) ใด เรื่องแรกที่ต้องทำให้รู้ความจริงของข้อมูลต่าง ๆ ก่อนคือการทำวิจัยตลาด เพื่อให้ทราบถึงลูกค้าเป้าหมาย ความต้องการของลูกค้า สินค้า คู่แข่ง ช่องทางสื่อสารและจำหน่าย ฯลฯ ปัจจุบันมีเครื่องมือตัวช่วยมากมาย ทั้ง AI การทำ Website Analytics ใช้ Shopify Analytics หรือ Google Analytics รวมถึงการสัมภาษณ์ลูกค้าเป้าหมาย และการหาข้อมูลตลาดและคู่แข่งจากการซื้อข้อมูลจากบริษัทที่รับทำการวิจัยตลาด เช่น Nielsen, Forrester, Pew Research เป็นต้น

หากต้องการวางหรือปรับกลยุทธ์การตลาดของสินค้าที่ขายอยู่แล้วในปัจจุบัน การพิจารณายอดขาย ลักษณะการซื้อของลูกค้า ข้อติชมต่าง ๆ การสัมภาษณ์พนักงานขาย หรือ พนักงานต้อนรับลูกค้าย่อมช่วยให้ทราบความต้องการที่แท้จริงของลูกค้า

กล่าวโดยสรุปการวิจัยตลาดช่วยให้การวางแผนกลยุทธ์การตลาดมีความชัดเจนและมีโอกาสประสบความสำเร็จตามที่คาดหวังมากกว่า การสร้างวิมานบนอากาศ หรือการทำการตลาดแบบรู้บ้างไม่รู้บ้าง ทำไปแก้ไป เป็นต้น

2. การกำหนดตลาดและสินค้า ผลจากการทำวิจัยตลาดทำให้ทราบว่าใครคือลูกค้าเป้าหมาย

เขามีความต้องการหรือปัญหาอย่างไร สินค้าอะไรที่ตอบสนองความต้องการหรือแก้ไขปัญหาของลูกค้าเป้าหมาย สินค้าของท่านตรงความต้องการของลูกค้าเป้าหมายหรือไม่อย่างไร ต้องปรับเปลี่ยนอย่างไร สินค้าของท่านสามารถแข่งขันกับสินค้าคู่แข่งอย่างไรด้วยวิธีการใด การเริ่มต้นการทำการตลาดด้วยสินค้าที่ลูกค้าเป้าหมายต้องการทำให้งานที่เหลือง่ายขึ้นและมีโอกาสประสบความสำเร็จสูง

3. การกำหนดเป้าหมายการตลาดที่วัดได้ชัดเจน เมื่อทราบข้อมูลด้านการตลาดเกี่ยวกับลูกค้าเป้าหมาย สินค้าที่ลูกค้าต้องการ คู่แข่ง ฯลฯ ท่านควรกำหนดเป้าหมายของแผนกลยุทธ์การตลาดให้ชัดเจน สามารถวัดผลได้ ลักษณะของเป้าหมายที่ดีประกอบด้วย 1. ระบุชัดเจนเจาะจงว่าเป็นเป้าหมายของการทำอะไร 2. สามารถวัดผลลัพธ์ได้ชัดเจน 3. เป็นเป้าหมายที่สามารถประสบความสำเร็จได้ 4. เป้าหมายนั้นมีความสัมพันธ์กับแผนกลยุทธ์การตลาด 5. เป็นเป้าหมายที่มีกรอบระยะเวลาชัดเจน

4. การพิจารณาช่องทางตลาด ทั้งช่องทางสื่อสารและช่องทางจำหน่ายส่งสินค้าถึงลูกค้าเป้าหมาย ปัจจุบันช่องทาง Social Media มีความสำคัญและมีทั้งฟรีและเสียค่าใช้จ่ายราคาพอสมควร เพราะฉะนั้นท่านต้องพิจารณาเลือกใช้และใช้ Social Media เหล่านี้ให้เหมาะสมเพื่อให้เข้าถึงตัวลูกค้าเป้าหมาย สร้างความสัมพันธ์ สร้างความต้องการในสินค้า และสร้างความผูกพันระหว่างลูกค้ากับแบรนด์ของท่าน สร้างกระแสบอกต่อ ฯลฯ เครื่องมือ Social Media ที่นิยมในปัจจุบัน เช่น TikTok, Instagram, Facebook, Linkedin, WeChat, X, Snapchat เป็นต้น รวมทั้งการใช้ Email Marketing, SEO Marketing, Word-of-mouth Marketing การสร้างกลุ่มลูกค้าอ้างอิง ผ่าน Application ต่าง ๆ เช่น Shopify App

5. การกำหนดงบประมาณการตลาด พูดง่าย ๆ ว่าการกำหนดให้ชัดเจนว่าจะใช้เงินเท่าไร อย่างไร โดยทั่วไปงบประมาณด้านการตลาดจะกำหนดเป็นเปอร์เซ็นต์จากยอดขายที่กำหนดไว้ เช่น 10% ของยอดขาย แต่ทั้งนี้ก็มีความยืดหยุ่นได้ตามสถานการณ์ งบประมาณที่ดีควรกำหนดรายละเอียดให้ชัดเจนว่างบประมาณเรื่องใด ใครเป็นคนใช้ ใครเป็นคนอนุมัติ ใครเป็นคนรับผิดชอบ

6. การพิจารณาผลลัพธ์ การวัดผลลัพธ์ส่วนใหญ่ใช้เปรียบเทียบผลงานจริงที่ได้กับเป้าหมายที่กำหนดภายในระยะเวลาและเงื่อนไขที่กำหนด ผู้พิจารณาผลลัพธ์ต้องมีความชัดเจนกับเรื่องที่ต้องการวัดผลและมีความเที่ยงธรรม เป็นการวัดผลเพื่อนำไปใช้ในการประเมินผลงานของการปฏิบัติและผู้ปฏิบัติเพื่อเป็นแนวทางในการทำงานต่อไป

กลยุทธ์การตลาดเป็นแผนงานจากความคิดการตลาด เพราะฉะนั้นต้องกำหนดให้ชัดเจนพอสมควรเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความสับสนของแผนการตลาดและแผนงานอื่น ๆ ซึ่งวางตามแผนกลยุทธ์การตลาด ไม่เป็นแผนที่ไม่เป็นไปได้จริง หรือจริงบ้างไม่จริงบ้าง แบบ แผน….ดิจิทัลที่ใครพยายามสร้างวิมานบนอากาศอยู่

–

อัพเดตข่าวสารการตลาดทุกวันได้ที่ 
Website : Marketeeronline.co / Facebook : www.facebook.com/marketeeronline

---