ตะวันออกกลางเป็นพื้นที่ถูกทั่วโลกจับตามองอยู่เสมอ จากสองสาเหตุใหญ่ คือ ถูกเชื่อมโยงกับสถานการณ์ความขัดแย้ง และแหล่งน้ำมันปริมาณมหาศาล โดยมีซาอุดีอาระเบีย เป็นประเทศที่ถูกจับตามองมากที่สุดของโซนนี้
ล่าสุดซาอุฯ กลับมาเป็นที่จับตามองอีกครั้ง หลังกองทุนเพื่อความมั่งคั่งแห่งชาติ (PIF) จับมือกับสองกลุ่มทุนในสหรัฐฯ ซื้อกิจการ Electronic Arts หรือ EA ค่ายเกมดังของสหรัฐฯ ผ่านดีล 55,000 ล้านดอลลาร์ (ประมาณ 2 ล้านล้านบาท)
สำหรับคอเกม ไม่ว่าจะในวัยเด็กหรือวัยผู้ใหญ่ ประโยค “EA Sports – it’s in the game” คงเป็นเสียงที่คุ้นหูและฝังอยู่ในความทรงจำ และตอนนี้ วลีนี้ก็กลับมาเป็นข่าวอีกครั้ง แต่ในบริบทที่ต่างออกไป ซึ่งก็มาจากดีลใหญ่ที่กล่าวไปแล้วด้านบนนั่นเอง
ดีลนี้ทำให้ รัฐบาลซาอุฯ กลายมาเป็นเจ้าของ EA ผ่านทาง PIF ซึ่งเป็นกองทุนเดียวกันกับที่เป็นเจ้าของสโมสรฟุตบอลนิวคาสเซิล , กอล์ฟทัวร์นาเมนต์ LIV Golf และการจัดแข่งขันมวยอีกหลายรายการ
การเข้าซื้อกิจการเหล่านี้ในอดีตล้วนเผชิญกับคำถามและข้อกังขามากมาย และเมื่อพิจารณาว่าดีลของ EA นี้มีมูลค่าสูงกว่าการลงทุนในกีฬากอล์ฟถึง 11 เท่า และมากกว่าตอนซื้อทีมนิวคาสเซิลถึง 180 เท่า จึงไม่น่าแปลกใจที่การเข้าซื้อกิจการบริษัทเกมที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลกโดย PIF จะทำให้หลายคนต้องจับตามองเป็นพิเศษ
จอร์จ ออสบอร์น บรรณาธิการจาก Video Games Industry Memo วิเคราะห์ว่า นี่คือข่าวที่ใหญ่มากในเรื่อง Soft Power ของซาอุดีอาระเบีย เพราะ EA จะทำให้ซาอุฯ ขึ้นเป็นประเทศที่สำคัญหรือผู้สนับสนุนรายใหญ่ของอุตสาหกรรม Gaming ทั้งระบบ
โดยให้ลองนึกภาพแม่คนหนึ่งที่กำลังเลือกซื้อเกม EA Sports FC ในซูเปอร์มาร์เก็ต พวกเขาไม่ได้คิดถึงเรื่องภูมิรัฐศาสตร์ แต่คิดถึงความสนุก และในที่สุดนี่จะเชื่อมโยงให้ซาอุฯ มีความทันสมัยในสายคนรุ่นใหม่และได้รับการชื่นชมจากคอเกม
ซาอุฯ รู้ดีว่าวิดีโอเกมมีอิทธิพลทางวัฒนธรรม ดังนั้นการซื้อบริษัทเหล่านี้จึงเป็นการดึงดูดผู้คนให้เข้ามาอยู่ฝั่งเดียวกับตน และอาจสามารถกลบหรือเบี่ยงข้อกล่าวหาต่างๆ อย่างใช้กีฬามาฟอกภาพลักษณ์ (Sportswashing) จากประเด็นสิทธิมนุษยชน การกดขี่สตรี และจำกัดสิทธิของกลุ่ม LGBTQ
สำหรับ PIF ไม่ใช่หน้าใหม่ในวงการเกม โดยก่อนหน้านี้ได้ถือหุ้นของ EA อยู่แล้วประมาณ 9-10% และยังมีหุ้นอยู่ในค่ายเกมดังอย่าง Nintendo และ Capcom อีกด้วย
EA ผลิตเกมออกมากมาย โดยนี่คือบริษัทผู้สร้างเกมยอดฮิตอย่าง Apex Legends, Battlefield, Need for Speed, The Sims และที่สำคัญที่สุดคือซีรีส์เกมกีฬา EA Sports FC (ที่รู้จักกันในชื่อเดิมว่า FIFA) รวมถึงเกมกีฬาอเมริกันฟุตบอล (NFL), บาสเกตบอล (NBA), ศิลปะการต่อสู้ (UFC) และรถแข่ง (F1)
ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่าเมื่อ EA อยู่ในมือ PIF ทางการซาอุฯ ก็สามารถกำหนดทิศทางหรือใส่สิ่งที่ต้องการลงไปในเกมของ EA ได้
แม้แรงจูงใจของ PIF อาจเป็นที่ถกเถียง แต่ความจำเป็นในการกระจายความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจของประเทศนั้นชัดเจนมาก เพราะปัจจุบันรายได้กว่า 40% ของซาอุดีอาระเบียมาจากการขายน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ
ทว่าในอนาคตจากนี้จะทยอยลดลง เนื่องจากอุตสาหกรรมยานยนต์กำลังเปลี่ยนผ่านไปสู่การใช้พลังงานไฟฟ้าผ่านรถอีวี ทำให้ซาอุฯ ลดการพึ่งพาน้ำมันและหารายได้จากกิจการอื่นๆ มาขับเคลื่อนประเทศ ตามแผน Vision 2030 ซึ่ง Gaming ก็เป็นหนึ่งในนั้น
ศาสตราจารย์ไซมอน แชดวิค ผู้เชี่ยวชาญด้านกีฬาและเศรษฐศาสตร์-ภูมิรัฐศาสตร์ ชี้ว่า สิ่งที่ซาอุฯ ตระหนักคือ ต้องโน้มน้าวและทำให้คนในวงการกีฬาและธุรกิจเชื่อถือให้ได้ อันจะช่วยให้เดินหน้าทางธุรกิจและขอความร่วมมือได้ง่ายขึ้น
ยังมีอีกสองเหตุผลที่ทำให้ซาอุฯ ผลักดันให้ Gaming ขึ้นมาเป็น Soft Power โดยเหตุผลแรกคือ มกุฎราชกุมาร โมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน อัล ซาอุด ที่ถือเป็นองค์ประมุขของประเทศทางพฤตินัย หลังบริหารประเทศแทนกษัตริย์ที่ป่วยหนักมาหลายปี ก็เป็นคนรุ่นใหม่ที่ชอบเล่นเกมออนไลน์และเกมคอนโซล
ส่วนเหตุผลต่อมาคือ ประชากรในประเทศ 70% มีอายุต่ำกว่า 35 ปี และคนกลุ่มนี้ก็เติบโตมากับสมาร์ทโฟน YouTube และเกมคอนโซล การลงทุนในอุตสาหกรรมเกมจึงเป็นการตอบสนองความต้องการของประชากรส่วนใหญ่โดยตรง
ดังนั้นการเข้าควบคุม EA จึงไม่เพียงทำให้ PIF มีอำนาจในอุตสาหกรรมบันเทิงที่ทำกำไรมหาศาล แต่ยังอาจส่งผลไปถึงการกำหนดทิศทางว่าการสร้างเกม และย้ายฐานการผลิตทั้งซอฟต์แวร์-ฮาร์ดแวร์มาที่ซาอุฯ อีกด้วย
ถัดจากนี้ซาอุฯ จะมีอีกโปรเจ็กต์ใหญ่ที่น่าจับตามองตามมา นั่นคือการเป็นเจ้าภาพจัดอีสปอร์ตโอลิมปิกในปี 2027 ต่อเนื่องจากการเป็นเจ้าภาพจัดแข่งอีสปอร์ตมาแล้วหลายต่อหลายครั้ง
นี่จึงมีความเป็นไปได้ว่าในอนาคตอันใกล้ ซาอุฯ อาจเพิ่มการลงทุนในอุตสาหกรรม Gaming อีก เพื่อขึ้นมาเป็นเบอร์ใหญ่ของวงการและดัน Gaming สู่ Soft Power ของประเทศบนเวทีโลกให้สำเร็จตามที่วางแผนไว้ / bbc, theguardian , arabnews