SME Think Tank/ดร. เกษม พิพัฒน์เสรีธรรม
ผมเพิ่งได้ไปเที่ยวเกาะลังกาวีโดยนั่งเรือไปจากท่าเรือตำมะลัง จังหวัดสตูล ใช้เวลาชั่วโมงเศษ ๆ ก็ถึงเกาะลังกาวี สะดวกครับ ก่อนจะเข้าเรื่องหลักของบทความตอนนี้ ขอให้ข้อมูลเล็กน้อยเกี่ยวกับเกาะลังกาวี
เกาะลังกาวีตั้งอยู่ห่างจากเกาะตะรุเตา จังหวัดสตูลของประเทศไทยเพียง 4 กิโลเมตร อยู่ห่างจากเมืองกัวลาปะลิสประมาณ 30 กิโลเมตร และเมืองกัวลาเกอดะฮ์ 51 กิโลเมตร ประกอบด้วยกลุ่มเกาะเขตร้อนจำนวน 99 เกาะ และเป็นที่รู้จักของชาวไทยและมาเลเซียจากตำนานของมะห์สุหรี สตรีผู้ถูกประหารด้วยความอยุติธรรม โดยนางได้สาปแช่งเกาะลังกาวีไว้ก่อนสิ้นใจให้เกาะนี้ไม่เจริญไป 7 ชั่วโคตร การถอนคำสาปต้องนำทายาทรุ่นที่ 7 ของเธอมาถอนคำสาป
ตำนานในอดีตกล่าวไว้ว่าเกาะลังกาวีเคยมีสุลต่านปกครอง มีสตรีนามมะห์สุหรีเป็นชายารองของสุลต่าน (บ้างว่าของอนุชา) และได้ให้กำเนิดโอรสนาม “วันฮาเกม” ด้วยเหตุนี้มะห์สุหรีจึงมีสิทธิเป็นประไหมสุหรีได้เพราะมีบุตรเป็นชาย เป็นที่ริษยาของประไหมสุหรีชายาหลวง ครั้นเมื่อมีการใส่ร้ายว่ามะห์สุหรีคบชู้ องค์สุลต่านสดับเช่นนั้นก็พิโรธ มีบัญชาให้ประหารมะห์สุหรีเสีย ด้วยเหตุนี้นางจึงอธิษฐานว่าหากนางไม่มีความผิดขอให้โลหิตเป็นสีขาว และให้ลังกาวีไม่เจริญไปเจ็ดชั่วอายุคน ครั้นเมื่อเพชฌฆาตแทงกริช สายโลหิตของมะห์สุหรีก็พวยพุ่งเป็นสีขาวดังคำสัตย์และสิ้นใจ ญาติของมะห์สุหรีจึงนำวันฮาเกมไปตั้งรกรากยังภูเก็ต
เมื่อครั้งที่ไทรบุรีเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม เกาะลังกาวีเป็นตำบลหนึ่งของมณฑลไทรบุรี ชื่อตำบลเกาะลังกอวี ภายหลังลังกอวีได้พ้นจากการเป็นส่วนหนึ่งของสยามโดยตกเป็นส่วนหนึ่งของอาณานิคมอังกฤษเช่นเดียวกับไทรบุรี (เกอดะฮ์) ครั้นเมื่อรับเอกราชแล้วลังกาวีก็ยังเป็นส่วนหนึ่งของรัฐเกอดะฮ์
ปี พ.ศ. 2529 มหาเธร์ โมฮัมหมัด ได้ริเริ่มที่จะเปลี่ยนแปลงเกาะลังกาวีที่เชื่อว่ามีคำสาปของมะห์สุหรี โดยพัฒนาให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยวและรีสอร์ต โดยเขาเองได้มีส่วนช่วยในการออกแบบและวางแผนอาคารบนเกาะ และได้นำศิรินทรา ยายี สตรีชาวไทยที่สืบเชื้อสายทายาทรุ่นที่เจ็ดของมะห์สุหรีมาถอนคำสาป
ท่านมหาเธร์ อดีตนายกรัฐมนตรีผู้ยิ่งใหญ่ของมาเลเซีย วางแผนให้เกาะลังกาวีเป็นเกาะท่องเที่ยวยอดนิยมแข่งกับเกาะภูเก็ตของเรา ผมได้ไปเกาะลังกาวีสมัยที่พัฒนาเป็นเกาะท่องเที่ยวใหม่ ๆ ผ่านมา 20 กว่าปีผมได้ไปเยี่ยมเยือนอีกครั้งเมื่อเร็ว ๆ นี้ แม้ว่าเกาะลังกาวีจะมีการพัฒนาด้านการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นมากมายทั้งโรงแรมที่พัก สถานที่ท่องเที่ยว ร้านค้าปลอดภาษีทั้งเกาะ ร้านอาหาร ฯลฯ แต่พูดแบบไม่เข้าข้างตัวผมเองแล้ว ผมว่ายังห่างไกลเกาะภูเก็ตของเรามาก
แต่ที่อาจจะพอดึงดูดนักท่องเที่ยวได้บ้างคือ ค่าใช้จ่ายถูกกว่าเกาะภูเก็ตของเรา แต่คุณภาพการบริการยังตามไทยเรามาห่าง ๆ ส่วนหนึ่งเพราะพื้นฐานคนไทยที่มีน้ำใจ ยินดีให้บริการช่วยเหลือ และความเป็นสยามเมืองยิ้มของเรานั่นเอง
ผมมีโอกาสไปรับประทานอาหารที่ร้านอาหารแห่งหนึ่งบริเวณหาดเซนัง (Cenang) หาดยอดนิยมแห่งหนึ่งของเกาะลังกาวี ที่มีโรงแรม ร้านอาหาร ร้านค้าปลอดภาษี มากมาย แต่ไม่ค่อยมีสถานบันเทิง อาจจะเป็นประมาณหาดป่าตองของเกาะภูเก็ต แต่ยังพัฒนาได้ห่างไกลหาดป่าตองของเรามาก
ร้านที่ว่านี้บรรยากาสดีครับ เป็นซุ้มบริเวณนาข้าว รับประทานอาหารไปชมวิวนาข้าวไป อาหารจัดว่าใช้ได้ อร่อย เป็นอาหารพื้นเมืองมาเลเซีย มีรายการให้เลือกไม่มากนัก ราคาก็สมเหตุผล เรียกว่าดีหลายอย่าง แต่เสียมากอยู่อย่างเดียวคือการบริการ
ที่ร้านนี้มีพนักงานต้อนรับและทำหน้าที่เก็บเงินอยู่เพียงคนเดียวซึ่งก็ไม่สนใจต้อนรับลูกค้าและให้บริการ ทั้งที่เป็นร้านอาหารขนาดใหญ่ มีซุ้มรับประทานอาหารหลายซุ้ม โต๊ะนั่งรับประทานอาหารหลายโต๊ะ
ลูกค้าเดินเข้าร้านก็ไม่สนใจ ไม่ทักทาย การสั่งอาหารที่ร้านนี้ให้ลูกค้าสแกนคิวอาร์โค้ด แล้วสั่งอาหารผ่านเว็บไซต์ของร้าน ส่วนการชำระเงินผ่านบัตรเครดิต หรือระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ ไม่รับเงินสด
วันที่ผมไปนั้นมีลูกค้าท้องถิ่นนั่งรับประทานอาหารอยู่หนึ่งโต๊ะ และโต๊ะผมกับเพื่อน มีลูกค้าเข้ามาสองสามรายแต่พนักงานไม่ต้อนรับเลยออกไป ร้านนี้เป็นร้านแนะนำบนเว็บไซต์ท่องเที่ยวของเกาะลังกาวีด้วย
ไม่ทราบว่าเป็นเพราะร้านขายไม่ดีเลยปรับลดพนักงานต้อนรับลงเหลือแค่คนเดียว หรือเอาเทคโนโลยีมาแทนพนักงานจนขายไม่ดี แต่ที่แน่ ๆคือเจ้าของร้านหรือผู้บริหารคงไม่ค่อยได้เข้ามาดูร้านบ่อยนัก หรือพอใจแบบนี้ (ก็ไม่ทราบ)
ธุรกิจหลายอย่างนิยมเอาเทคโนโลยีมาใช้เพื่อลดค่าใช้จ่ายด้านพนักงาน ซึ่งก็มีผลดีมากมาย เช่น ความรวดเร็ว ความถูกต้อง และทำงานได้ต่อเนื่องหลายชั่วโมงแบบไม่รู้จักเหนื่อยหรือร้องขอเงินเดือนเพิ่ม
แต่หากไม่รู้จักใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมก็เกิดผลเสียมากมาย ที่พบเห็นกันได้ทั่วไป ได้แก่
1. การสื่อสารพูดคุยกันแบบเห็นหน้าเห็นตาลดลง แม้ว่าจะอยู่ใกล้กันแต่ก็คุยกันผ่าน Skype Line ฯลฯ คนเรามักชอบความสะดวก ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างพนักงานลดลง การทำงานเกิดปัญหาและลดประสิทธิภาพการทำงานได้ โดยเฉพาะงานบริการ เช่น ร้านอาหาร เป็นต้น
2. การรั่วไหลของข้อมูล ทั้งจากพนักงานเอง หรือ การถูกโจมตีจากแฮกเกอร์ ในบางธุรกิจที่ระบบการทำงานทั้งหมดถูกวางไว้ด้วยระบบเทคโนโลยี หากถูกโจมตีระบบก็ไม่สามารถทำงานได้ เช่น ร้านอาหารที่ว่านี้ หากระบบสั่งอาหารเกิดใช้งานไม่ได้ ก็ไม่ต้องขายอาหารกัน เรื่อง Cyber Security หรือ System Security จึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่ง
3. การพึ่งพิงเทคโนโลยีอย่างมาก การที่พนักงานทำงานโดยพึ่งพาเทคโนโลยีในการทำงานอย่างมากทำให้เมื่อขาดเทคโนโลยีแล้วทำงานไม่ได้แม้งานง่าย ๆ นอกจากนี้ การเคยชินกับการทำงานด้วยเทคโนโลยีทำให้ขาดความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานหรือการแก้ปัญหางานเฉพาะหน้า
4. เทคโนโลยีราคาแพงและต้องพัฒนาต่อเนื่อง เทคโนโลยีส่วนใหญ่มีราคาแพงและต้องมีค่าใช้จ่ายในการติดตั้ง ค่าใช้จ่ายการพัฒนา (update) อย่างต่อเนื่อง เพราะฉะนั้นต้องวางแผนและเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับธุรกิจและงบประมาณที่สามารถจ่ายได้
5. การใช้เทคโนโลยีแบบไม่เหมาะสม และทำให้ขาดความเอาใจใส่ในการทำงาน เทคโนโลยีหลายอย่างนอกจากจะใช้ในการทำงานแล้วก็สามารถใช้เพื่อการบันเทิงได้ เช่น ใช้ดูคลิปวิดีโอ เล่นเกม หรือสื่อสารพูดคุยกับเพื่อน ทำให้พนักงานไม่ตั้งใจทำงาน อย่างเช่นร้านอาหารที่ผมไปรับประทานนั้น พนักงานไม่สนใจลูกค้านั่งเล่นโทรศัพท์มือถือตลอดเวลา
6. การอบรมพนักงานในการใช้เทคโนโลยีหรือระบบปฏิบัติงาน เรื่องแบบนี้มีค่าใช้จ่ายและเวลาในการอบรม ยิ่งหากเกิดพนักงานเข้าออกบ่อย ค่าใช้จ่ายและปัญหาเรื่องนี้ยิ่งมากขึ้น นอกจากนี้ เมื่อพัฒนาระบบก็ต้องอบรมพนักงานเพิ่ม
7. ปัญหาการทุจริต แม้หลายธุรกิจจะบอกว่าเลือกใช้เทคโนโลยี ระบบทำงานเพราะต้องการแก้ปัญหาทุจริตของพนักงาน แต่ขาดการควบคุมภายใน ความสัมพันธ์กับพนักงาน อาจเป็นโอกาสให้พนักงานที่เชี่ยวชาญเทคโนโลยีทุจริตเสียเอง และหากเจ้าของกิจการไม่รู้จักใช้เทคโนโลยีอย่างดีก็อาจจะเข้าทำนองว่า “กว่าจะรู้ก็สายเสียแล้ว”
เทคโนโลยีก็เหมือนของทุกสิ่งในโลกนี้ที่มีคุณและมีโทษ เพราะฉะนั้นหากจะนำเทคโนโลยีมาใช้กับธุรกิจต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ เหมาะสม ที่สำคัญเจ้าของกิจการหรือผู้บริหารต้องรู้จักเข้าใจใช้ รู้ผลดีผลเสียอย่างดีก่อนตัดสินใจใช้เทคโนโลยีนั้น ๆ
หากจะปรับตัวตามกระแสเทคโนโลยีซึ่งเป็นเรื่องจำเป็น ก็ควรตระหนักถึงผลเสียที่อาจจะเกิดตามมาและทางแก้ไขไว้ด้วย
–
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ