โอชิน/แดจังกึม : สองซีรีส์ดังค้างฟ้า ต้นแบบ Soft Power เอเชียสุดปัง

แต่ละประเทศสามารถคว้าความสำเร็จ ที่ทางและภาพลักษณ์บนเวทีโลก ซึ่งนำมาต่อยอดได้หลายรูปแบบหลากวิธี โดยที่ถูกกล่าวถึงอย่างมากในปัจจุบันคือ Soft Power หรืออำนาจอ่อน ผ่านอาหาร เทคโนโลยี วัฒนธรรม

และรายการบันเทิงต่าง ๆ ตรงข้ามกับ Hard Power ที่เป็นการใช้กำลังทหารและการกดดันทางเศรษฐกิจ

เช่น บุพเพสันนิวาส ซีรีส์ย้อนยุคระดับปรากฏการณ์ของไทยได้สร้างไว้เมื่อปี 2018 ผ่านอาหาร วัฒนธรรม และเครื่องแต่งกาย จนข้ามไปดังยังต่างประเทศ และนำมาสู่ภาค 2 ในชื่อ พรหมลิขิต ในปีนี้ ซึ่ง Soft Power รูปแบบต่าง ๆ ถูกเน้นมากยิ่งขึ้น

พรหมลิขิต จะประสบความสำเร็จแค่ไหนยังต้องติดตามกันต่อไป แต่ถ้ากล่าวว่าซีรีส์เอเชียเรื่องไหนที่เคยสร้างปรากฏการณ์มากมายเอาไว้ในอดีต คงต้องเป็น โอชิน กับ แดจังกึม

โอชิน เป็นซีรีส์ญี่ปุ่นของสถานีโทรทัศน์ NHK ที่เล่าถึงการฝ่าฟันอุปสรรคมากมายในชีวิตของ ทานิมูระ ชิน หรือ โอชิน ไล่ตั้งแต่วัยเด็กแสนยากลำยากถึงขนาดที่ครอบครัวขายเธอแลกเงิน

ต่อเนื่องมาถึงวัยสาวที่ต้องขัดแย้งกับแม่สามี แถมตัวเธอต้องเลี้ยงลูกหลายคน จนประสบความสำเร็จเป็นผู้ก่อตั้งและบริหารห้างสรรพสินค้าร่วมกับสามีและลูก ๆ ซึ่งผู้แต่งได้แรงบันดาลใจส่วนหนึ่งมาจาก เยาฮัน อดีตห้างฯ ดังของญี่ปุ่น

เรื่องราวเริ่มขึ้นในยุคเมจิที่ญี่ปุ่นปฏิรูปประเทศให้เป็นสมัยใหม่ ต่อเนื่องมาถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 และมาสิ้นสุดในยุค 80 ที่เธอมีชีวิตบั้นปลายตรงกับช่วงเวลาที่ออกอากาศครั้งแรกพอดี

โอชิน เป็นละครช่วงเช้าของญี่ปุ่น แต่ละตอนยาวเพียง 15 นาที ซึ่งทำให้เหล่าแม่บ้านในญี่ปุ่นดูได้สะดวกหลังสามีไปทำงานและลูก ๆ ไปโรงเรียนแล้ว

พร้อมกันนี้เนื้อหาที่เล่าถึงการฝ่าฟันความยากลำบาก ปัญหาในครอบครัว ซึ่งตัวละครหลักเป็นผู้หญิง ทำให้ได้ด้รับความนิยมอย่างมาก แม้ยาวถึง 297 ตอน

ณ จุดสูงสุด เรตติ้งของโอชินในญี่ปุ่นสูงถึง 62.9% โดยจากนั้นหลายสถานีโทรทัศน์ถึง 68 ประเทศ ตั้งแต่จีนไปถึงอิหร่าน อินเดีย เปรู และเซเนกัล ซื้อไปออกอากาศ และสร้างปรากฏการณ์ไว้มากมาย ซึ่งคนที่โตมาในยุค 80 ยังคงจดจำได้

ขณะที่คำจากในซีรีส์ก็ถูกนำไปใช้นอกอุตสาหกรรมบันเทิงในหลายประเทศ เช่นร้านขนมโอชินในฮ่องกง และในเวียดนามที่ โอชิน กลายเป็นคำเรียกแม่บ้าน เป็นต้น

ส่วนในไทย ซึ่งช่อง 5 ซื้อลิขสิทธิ์มาออกอากาศครั้งแรกในปี 1984 ภายใต้ชื่อ สงครามชีวิตโอชิน และเรื่องย่อในแต่ละตอนช่วยให้หนังสือพิมพ์ขายดี ส่วนคณะรัฐมนตรียุคนั้นถึงกับต้องเลื่อนการประชุมเพื่อไม่ให้ชนกับเวลาออกอากาศ

แต่ความสำเร็จสูงสุดของโอชินในต่างประเทศ คือ การสร้างภาพใหม่ให้ญี่ปุ่นผ่านสื่อบันเทิงและแทบจะลบความโหดร้ายช่วงสงครามโลกไปเลย โดยเฉพาะคำว่า “โอชิน” ก็เป็นคำสื่อถึงที่ชีวิตยากลำบากและคนสู้ชีวิตไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตา ที่คนโตมายุค 80 เข้าใจได้ทันทีอีกด้วย

ข้ามมายุค 2000 มีซีรีส์เอเชียระดับปรากฏการณ์อีกเรื่อง ที่นอกจากประสบความสำเร็จมากมาย และทำให้นักแสดงนำหญิงเป็นดาวค้างฟ้ามาจนถึงทุกวันนี้แล้ว ยังเป็นการจุดกระแสและหัวหอกพาอุตสาหกรรมบันเทิงเกาหลีใต้ปังจนถึงปัจจุบันอีกด้วย

ซีรีส์เรื่องที่ว่านี้คือ แด จังกึม ซึ่งเล่าเรื่องแพทย์ในวังหลวงเกาหลีคนแรกยุคราชวงศ์ จากวัยเด็กสู่การเข้าไปเป็นคนสำคัญในวังที่ต้องฝ่าอุปสรรคสารพัด โดยเฉพาะการชิงอำนาจกันของข้าราชการและการเมืองราชวงศ์สมัยนั้น

แต่การที่เธอรับหน้าที่ปรุงอาหารด้วย ผู้ชมจึงได้เห็นอาหารเกาหลีแทบทุกตอน โดย แด จังกึม ยาว 54 ตอน และออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ MBC ตั้งปี 2003-2004 ซึ่ง ณ จุดสูงสุดทำเรตติ้งในเกาหลีใต้ได้ 57.1%

จากนั้นสถานีโทรทัศน์ช่องต่าง ๆ ใน 91 ประเทศซื้อไปออกอากาศ โดยของไทยช่อง 3 นำมาออกอากาศในชื่อ แด จังกึม จอมนางแห่งวังหลวง

แด จังกึม มีส่วนสำคัญทำให้อาหารเกาหลี วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะของเกาหลีใต้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก เป็นตัวจุดกระแสคอนเทนต์เกาหลี รวมไปถึงจุดเริ่มต้นการทัวร์ตามรอยซีรีส์ โดยทั้งหมดทำเงินเข้าเกาหลีใต้ 103 ล้านดอลลาร์ (ราว 3,690 ล้านบาท)

ลี ยอง-แอ

ส่วน ลี ยอง-แอ นักแสดงที่รับบท แด จังกึม ก็มีสถานะเป็นคนดังระดับประเทศของเกาหลีใต้มาจนถึงปัจจุบัน โดยแม้ว่าจากนั้นเธอมีผลงานแสดงน้อยลง แต่บทบาท แด จังกึม ก็ยังเป็นที่จดจำ และเธอเคลื่อนไหวอะไรก็จะเป็นข่าวอยู่เสมอ ไม่ว่าจะพยายามปิดแค่ไหนก็ตาม