ต้องยอมรับว่ายุคนี้เกาหลีใต้กับจีนคือสองประเทศชั้นนำบนเวทีเศรษฐกิจและแวดวงธุรกิจระดับโลก โดยหลักฐานยืนยันก็มาจากความสำเร็จของ K-pop และบรรดาแบรนด์เทคโนโลยีจีนอย่าง Huawei กับ Xiaomi แต่ญี่ปุ่นก็ยังมีความสำคัญและกลับมาถูกพูดถึงอยู่เสมอ
เพราะญี่ปุ่นบุกตลาดโลกตะวันตกก่อนเพื่อนบ้านในเอเชียตะวันออก เห็นได้จาก Sony กับ Toyota ที่ยังคงอยู่ ขณะเดียวกันปรัชญาและแนวทางการบริหารของผู้บริหารชาวญี่ปุ่นก็ยังเป็นบทเรียน เป็นต้นแบบได้อยู่เสมอ โดยหนึ่งในผู้บริหารมือดีที่นักธุรกิจชาวญี่ปุ่นถือเป็นอาจารย์คนสำคัญคือ Kazuo Inamori (คาซุโอะ อินาโมริ)
Kazuo Inamori
เพราะเขาคือคนที่สร้างตำนานการฟื้นฟูกิจการสายการบิน Japan Air Lines (JAL) เอาไว้ ซึ่งเพิ่งถูกนำมากล่าวถึงอีกครั้งช่วงวิกฤตโควิดรอบแรกเมื่อปี 2020 ที่ฉุดให้สายการบินมากมายทั่วโลกต้องล้มละลาย
Kazuo Inamori เป็นชาวเมืองคาโกชิมา เกาะคิวชู ซึ่งตั้งอยู่สุดทางฝั่งภาคตะวันตกเฉียงใต้ญี่ปุ่น เกิดเมื่อ 30 มกราคม 1932 โดยชีวิตวัยเด็กก็ประสบความยากลำบากเช่นเดียวกับเด็กญี่ปุ่นยุคนั้นที่ได้รับผลกระทบจากสงครามโลกครั้งนี้ 2 โดยในส่วนของเขาและครอบครัวต้องไร้บ้านอยู่พักใหญ่ เพราะย่อยยับจากการทิ้งระเบิดของสหรัฐฯ
ความโชคร้ายของของ Kazuo Inamori ยังไม่หมดแค่นั้น เพราะเขาสอบตกช่วงมัธยมต้น แต่เพราะความขยันความมุ่งมั่น ผลการเรียนของเขาก็ดีขึ้นช่วงมัธยมปลาย จนที่สุดสอบติดมหาวิทยาลัยในเมืองและคว้าปริญญาตรีสาขาเคมีมาได้
หลังจบการศึกษา Kazuo Inamori ก็ได้งานเป็นนักวิจัยของ Shofu Industries และมีส่วนสำคัญในการพัฒนาฉนวนสำหรับส่งคลื่นวิทยุ และต่อมาเขาก็ร่วมกับเพื่อนนักเคมีตั้ง Kyoto Ceramics Corporation ขึ้นในปี 1959 โดยช่วงตั้งไข่มีพนักงานเพียง 28 คน
ต่อมา Kyoto Ceramics Corporation ที่เรียกย่อ ๆ แบบญี่ปุ่นว่า Kyocera ก็พัฒนาเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ญี่ปุ่นด้านอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ที่มีพนักงานมากถึง 80,000 คน และสร้างชื่อจากการได้รับความไว้วางใจจาก IBM ให้ผลิตสารตั้งต้นของชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ และอุปกรณ์ในโทรทัศน์ของ Matsushita ที่ต่อมาเปลี่ยนบริษัทเป็น Panasonic
ข้ามมาปี 1984 Kazuo Inamori ได้ตั้ง DDI ขึ้นเพื่อเข้าสู่ธุรกิจโทรคมนาคม และต่อมาควบรวมกิจการกับ KDD และ IDO จนเกิดเป็น KDDI ขึ้นในปี 2000 ซึ่งถือได้เป็นในยักษ์โทรคมนาคมของญี่ปุ่น
จากประสบการณ์ด้านการบริหารทำให้เขากลายเป็นอาจารย์หรือที่เรียกตามภาษาญี่ปุ่นว่าเซ็นเซของนักธุรกิจในเมืองคาโกชิมา และต่อยอดไปสู่การเป็นอาจารย์รับเชิญในมหาวิทยาลัยญี่ปุ่นอีกหลายแห่ง
ทว่าที่ทำให้ Kazuo Inamori ดังไปทั่วประเทศเกิดขึ้นช่วงที่กำลังจะตัดสินใจเกษียณ โดยปี 2010 เขาได้รับการติดต่อจากรัฐมนตรีคมนาคมญี่ปุ่นซึ่งเป็นเพื่อนเก่าให้มาช่วยฟื้นฟู JAL สายการบินแห่งชาติที่ล้มละลายและต้องอัดฉีดเม็ดเงินมหาศาลเข้าไป
Kazuo Inamori ที่ขณะนั้นอายุ 77 ปีแล้ว พักเรื่องเกษียณไว้ก่อนแล้วตัดสินใจรับงานใหญ่จากรัฐบาลและประสานงานกับ ETIC หน่วยงานฟื้นฟูกิจการเฉพาะกิจของรัฐบาลญี่ปุ่น ณ ขณะนั้น
ตลอดช่วงฟื้นฟูที่ JAL ได้ Kazuo Inamori มาเป็นกัปตัน แม้เป็นช่วงเวลาที่ต้องกล้ำกลืนด้วยสารพัดมาตรการรัดเข็มขัด มีพนักงานถูกปลดไปถึง 1 ใน 3 และหุ้นถูกถอดออกจากตลาดหลักทรัพย์ญี่ปุ่น ซ้ำร้ายยังเกิดเป็นคดีความฟ้องร้องจากกลุ่มผู้บริหาร 140 คนที่ไม่พอใจการถูกสั่งปลด
ความสัมพันธ์กับบรรดาบริษัทคู่ค้าร้าวฉาน และแน่นอนพนักงานที่ยังโชคดีก็ต้องยอมให้ได้กับการถูกลดเงินเดือน
แต่ท่ามกลางมรสุมนี่เอง Kazuo Inamori ก็ปรับทัศนคติของพนักงานที่ยังโชคดีเพียงส่วนน้อยนี้ให้ร่วมรับผิดชอบกับความผิดพลาดขององค์กร ลดความหยิ่งทะนงจากตำแหน่งสายการบินแห่งชาติ และแจกคู่มือเป็นแนวทางปฏิบัติให้พนักงาน
พร้อมกับย้ำว่าพนักงานสำคัญกว่าผู้ถือหุ้น และอนุญาตให้หิ้วเบียร์เข้ามาดื่มสังสรรค์ในออฟฟิศได้บางวันเพื่อคลายเครียดจนที่สุดพนักงานกลับมาทำงานกันอย่างมีความสุขและหันมารักองค์กรอีกครั้ง
ปี 2012 วิกฤตของ JAL ที่ว่ากันว่าเป็นการล้มละลายครั้งใหญ่สุดของบริษัทญี่ปุ่นนับจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็ผ่านพ้นไป จนสามารถ Take-off กลับขึ้นฟ้าได้อีกครั้ง ด้วยการนำหุ้นกลับเข้ามาซื้อ-ขายในตลาดหลักทรัพย์ โดยสามารถระดมทุน ณ วัน IPO รอบ 2 ได้ถึง 8,500 ล้านดอลลาร์ (ราว 272,000 ล้านบาท)
ความสำเร็จดังกล่าวทำให้ Kazuo Inamori ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางในหมู่ผู้บริหารญี่ปุ่นพร้อมคำชมอย่างล้นหลามจากเพื่อนร่วมชาติ
เขาเผยว่า ตัวเขาก็ต้องปรับตัวเช่นกันระหว่างเข้าไปฟื้นฟู JAL เพราะก่อนหน้านี้เคยมองสายการบินแห่งนี้ด้านลบ แต่เมื่อพาพ้นวิกฤตไปได้ก็เป็นความภาคภูมิของคนวัยเกษียณ ที่สามารถเป็นกำลังสำคัญช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศ
การพา JAL ฝ่าวิกฤตในครั้งนั้นถูกนำมากลับกล่าวถึง เป็นกรณีศึกษาและถอดบทเรียนกันอีกครั้งเมื่อปี 2020 เพราะสายการบินหลายแห่งทั่วโลกต้องล้มละลายจากสถานการณ์โควิด
เรื่องราวของ Kazuo Inamori ถึงคราวจบลง โดยสื่อญี่ปุ่นรายงานว่าเขาจากไปอย่างสงบด้วยความชราเมื่อ 24 สิงหาคม ด้วยวัย 90 ปี แต่ก็เชื่อเหลือเกินว่าการพาวิกฤต JAL ครั้งนั้นจะเป็นที่จดจำของชาวญี่ปุ่นกับคนในแวดวงการบินไปอีกนาน และน่าจะถูกนำมากล่าวถึงอีกถ้าสายการบินใหญ่ ๆ เผชิญวิกฤตครั้งต่อ ๆ ไป/ap, japantoday, wikipedia, nikkei
–
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ