SME Think Tank/ดร. เกษม พิพัฒน์เสรีธรรม
ถึงวันนี้คงไม่ต้องพูดกันว่านวัตกรรมคืออะไร
หลายสิ่งหลายอย่างที่เป็นนวัตกรรมจริง ๆ และหลายสิ่งหลายอย่างที่คิดและอวดกันไปเองว่าเป็นนวัตกรรม แต่ไม่ใช่
หลายสิ่งหลายอย่างที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อนไม่ใช่นวัตกรรม ความแปลก ใหม่ ไม่ใช่นวัตกรรมเสมอไป
นวัตกรรมที่ดี ที่ใช่ คือการคิดค้นใหม่ที่สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจได้ เพราะฉะนั้นนวัตกรรมเป็นได้ทั้งเทคโนโลยี ผลิตภัณฑ์ วิธีการทำงาน การบริการ ความคิด เป็นต้น
หลายครั้งที่การลงทุนลงแรงเพื่อสร้างนวัตกรรมไม่ประสบความสำเร็จ เพราะการมองข้ามจุดบอดบางประการ ดังนี้
- เน้นให้ความสำคัญแต่ความคิดที่เรามักพูดกันติดปากว่า “idea”
ความคิดเพียงอย่างเดียวไม่สามารถสร้างนวัตกรรมได้ เพราะความคิดนั้น ๆ อาจจะทำไม่ได้ หรือทำได้แต่สร้างผลประโยชน์ มูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจไม่ได้ พูดง่าย ๆ คิดได้ ทำไม่ได้ ขายไม่ได้ นวัตกรรมต้องเกิดจากการมองภาพกว้าง กลยุทธ์ การทำงาน ตลาด ฯลฯ ของความคิดใหม่นั้น ๆ แล้ววางแผนการทำงานเพื่อนวัตกรรมตามความคิดนั้น ๆ การทำงานร่วมกันของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะช่วยสร้างนวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จจากความคิดนั้น ๆ
- เน้นให้ความสำคัญแต่เทคโนโลยี ผู้บริหารหลายท่านให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีมากเกินไป
เพราะเชื่อว่านวัตกรรม คือ เทคโนโลยีเพียงอย่างเดียว ในความเป็นจริง เทคโนโลยีเป็นตัวช่วยในการทำความคิดให้เป็นนวัตกรรม
นวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จควรเริ่มตั้งโจทย์จากปัญหาหรือความต้องการ แล้วคิดพิจารณาแนวทางแก้ปัญหาหรือตอบสนองความต้องการนั้น ๆ ดูว่ามีเทคโนโลยีอะไรที่สามารถนำมาปรับประยุกต์ใช้
เพื่อสร้างนวัตกรรมที่ต้องการ หรือต้องคิดค้นเทคโนโลยีใหม่ หลายนวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จเกิดจากการนำเทคโนโลยีที่มีอยู่แล้วมาปรับใช้ อาจจะเป็นเทคโนโลยีที่ใช้ในด้านอื่น เช่น การใช้เทคโนโลยีหุ่นยนต์ในภาคอุตสาหกรรมมาปรับใช้ในภาคบริการ ร้านอาหาร เกิดเป็นนวัตกรรม เป็นต้น
- นวัตกรรมไม่ใช่ความคิดใหม่เสมอไป นวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จอาจเกิดจากการนำความคิดเก่า การประดิษฐ์คิดค้นเก่ามาปรับใช้ ประยุกต์ใช้
นวัตกรรมการสั่งและส่งอาหารผ่านแอปพลิเคชันต่าง ๆ ก็เกิดจากการประยุกต์ใช้แอปพลิเคชันสื่อสารบนโทรศัพท์มือถือ มอเตอร์ไซค์รับจ้าง ร้านอาหาร แล้วคิดรูปแบบการทำธุรกิจที่เหมาะสมตอบสนองความต้องการของลูกค้ายุคใหม่ การนำความคิดใหม่มาปรับใช้กับสิ่งเดิม ๆ ที่มีอยู่แล้ว ด้วยกลยุทธ์ รูปแบบธุรกิจ ทำให้เกิดธุรกิจมูลค่ามหาศาลและเติบโตต่อเนื่อง
- นวัตกรรมต้องเกิดจากการมีส่วนร่วมของทุกคนที่เกี่ยวข้อง นวัตกรรมไม่ได้เกิดจาก “คำสั่ง”
นวัตกรรมเกิดจากความคิด กลยุทธ์ แผนงานและการทำงานที่ร่วมกันสู่จุดหมายร่วมกัน นวัตกรรมอาจจะเกิดจากผู้บริหารระดับสูงสั่งให้คิดเรื่องนั้น ๆ แต่ทั้งนี้ผู้บริหารนั้นต้องเป็นคนที่มีวิสัยทัศน์ เปิดรับฟังข้อมูลของทุกฝ่าย ติดตามสถานการณ์และเทคโนโลยีอยู่เสมอ
จากสถิตินวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จส่วนใหญ่เกิดจากโจทย์จากพนักงานระดับปฏิบัติงาน เพราะพนักงานระดับนี้จะรู้ถึงปัญหาและความต้องการที่แท้จริงของการทำงานหรือของลูกค้า พนักงานที่เกี่ยวข้องต้องมีส่วนร่วมในทีมงานคิดค้นสร้างนวัตกรรม
อย่างไรก็ตาม ความคิดจากพนักงานระดับปฏิบัติการอย่างเดียวไม่ใช่ปัจจัยเดียวในความสำเร็จของนวัตกรรม เพราะพนักงานระดับนี้ไม่รู้ถึง แนวทาง วิสัยทัศน์ ยุทธศาสตร์ขององค์กร ซึ่งต้องมาจากผู้บริหารระดับสูง เพราะฉะนั้นปัจจัยความสำเร็จในการสร้างนวัตกรรม คือ การทำงานร่วมกันของทุกฝ่าย ผู้บริหารให้แนวทาง สนับสนุนงบประมาณ ให้ทีมงานพนักงานที่เกี่ยวข้องทำงานสร้างนวัตกรรม
- มองข้ามความสำคัญของการตลาดสำหรับนวัตกรรม ความหมายง่าย ๆ ของนวัตกรรม คือ
การคิดค้นหรือสิ่งประดิษฐ์ บวกการตลาด พูดง่าย ๆ คือทำให้ความคิด การบริการ ผลิตภัณฑ์ สิ่งประดิษฐ์ใหม่นั้นขายได้ การตลาด การสื่อสารทั้งภายในองค์กรและภายนอกองค์กร ช่วยลูกค้าให้เข้าใจถึงผลประโยชน์ วิธีใช้นวัตกรรมนั้น ๆ เป็นปัจจัยสำคัญของความสำเร็จของนวัตกรรม
6. ไม่สร้างองค์กรนวัตกรรม นวัตกรรมควรมาจากทุกคนในองค์กร
การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ให้ทุกคนเปิดรับฟัง คิด ให้ข้อมูล สื่อสาร และให้การสนับสนุนซึ่งกันและกัน เป็นที่มาของนวัตกรรมที่ประสบความสำเร็จ ผู้บริหารต้องเปิดโอกาสอย่างสม่ำเสมอให้พนักงานแสดงความคิดเห็น ไม่ตำหนิ หรือลงโทษ การลงมือสร้างนวัตกรรมแล้วไม่ประสบความสำเร็จ ผู้บริหารต้องตั้งงบประมาณที่เพียงพอสำหรับการสร้างนวัตกรรม ให้การสนับสนุน ให้เวลาที่เพียงพอสำหรับทีมงานที่ทำงานด้านนวัตกรรม
นวัตกรรมเกิดและสำเร็จได้จากทุกคนในองค์กร นวัตกรรมเป็นเรื่องที่ต้องทำต่อเนื่อง มีทีมงานที่รับผิดชอบโดยตรงจากพนักงานภายในองค์กร และควรมีที่ปรึกษาที่เชี่ยวชาญจากภายนอกองค์กรเพื่อนำความคิดใหม่ ๆ มุมมองใหม่ ๆ มาช่วยสร้างนวัตกรรมให้ประสบความสำเร็จ
–