มัทฉะ ทำไมได้รับความนิยมทั่วโลก แล้วต่างจากชาเขียวอย่างไร

แม้กาแฟจะเป็นที่รู้จักว่าเป็นหนึ่งในเครื่องดื่มยอดนิยมของโลก แต่หลายคนก็ชื่นชอบเครื่องดื่มอื่นที่มีกาเฟอีนต่ำกว่าอย่าง มัทฉะ (Matcha) เครื่องดื่มชาเขียวที่กำลังเป็นที่นิยมโด่งดังไปทั่วโลก

ความนิยมของมัทฉะเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยตลาดมัทฉะทั่วโลกคาดการณ์ว่าจะเติบโตมากขึ้นประมาณ 9.44% ต่อปีระหว่างปี 2022-2027 และคาดว่าจะมีรายได้ 5.5 พันล้านดอลลาร์ภายในปี 2027 ซึ่งประเทศที่ส่งออกมัทฉะมากที่สุดก็หนีไม่พ้นประเทศญี่ปุ่น

Healthy green matcha tea in bowl

โดยต้นกำเนิดของมัทฉะจะมีประวัติย้อนกลับไปที่ประเทศจีนในสมัยราชวงศ์ถังในศตวรรษที่ 8 ซึ่งมัทฉะถูกนำมาใช้ในพิธีกรรมทางศาสนาเป็นหลัก

นอกจากนี้ ในขณะนั้นราชวงศ์ถังยังได้ทำการจัดจำหน่ายชา โดยการนึ่งใบชาและทำให้แข็งเป็นบล็อกเพื่อให้ขนส่งได้ง่ายขึ้น จนกระทั่งสมัยราชวงศ์ซ่งการบริโภคชารูปแบบนี้ได้แพร่หลายและได้รับความนิยมมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้มัทฉะได้รับความนิยมมากขึ้น

และแม้ว่าจีนจะเป็นแหล่งกำเนิดของเครื่องดื่มเฉพาะนี้ แต่มัทฉะก็เจริญรุ่งเรืองอย่างแท้จริงในประเทศญี่ปุ่นมากกว่า และกลายเป็นวัตถุดิบหลักทางวัฒนธรรมในญี่ปุ่น

ซึ่งผู้ที่นำมัทฉะเข้ามาในประเทศญี่ปุ่นก็คือพระภิกษุชื่อเอไซ ผู้ศึกษาและปฏิบัติพุทธศาสนาในประเทศจีน รวมไปถึงเรียนรู้วิธีการเตรียมและการดื่มชาซึ่งเป็นที่นิยมในหมู่พระภิกษุในเวลานั้น ด้วยเหตุนี้ เมื่อกลับถึงญี่ปุ่น เขาจึงไม่ต้องการที่จะละทิ้งการปฏิบัตินี้ เขานำเมล็ดพืชและต้นชาสองสามต้นกลับมาที่ญี่ปุ่นอีกด้วย

พระเอไซได้ปลูกเมล็ดพันธุ์เหล่านี้ในบริเวณวัดเกียวโต โดยวัดเกียวโตเป็นบ้านของโชกุนคามาคุระ ซึ่งเป็นผู้นำทางทหารและผู้ปกครองในช่วงเวลานั้น สถานที่นี้จึงเป็นที่ที่เหมาะสมในการปลูกใบชาเหล่านี้ เนื่องจากเมล็ดและใบชาเหล่านี้ถือเป็นใบชาที่มีคุณภาพสูงสุดในญี่ปุ่น และควรสงวนไว้ให้เฉพาะชนชั้นสูงเท่านั้น จึงก่อให้เกิดพิธีชงชาอันเลื่องชื่อของญี่ปุ่นขึ้นมานั่นเอง

ปัจจุบันญี่ปุ่นเป็นผู้ปลูกมัทฉะรายใหญ่ โดยมีประวัติศาสตร์อันยาวนานในด้านเทคนิคการเพาะปลูกและการแปรรูปที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น

อะไรทำให้มัทฉะแตกต่างจากชาเขียวแบบดั้งเดิม?

แม้ว่าผงมัทฉะของญี่ปุ่นและชาเขียวแบบดั้งเดิมจะทำจากพืชชนิดเดียวกัน แต่ความแตกต่างที่สำคัญอยู่ที่การเตรียม โดยปกติแล้วชาเขียวจะเตรียมโดยการแช่ใบชาในน้ำร้อนประมาณ 2-3 นาที นำถุงชาออก และดื่มชาในลักษณะนี้

ส่วนมัทฉะจะมาในรูปแบบผงที่ผสมกับน้ำทั้งหมด โดยทั่วไปจะใช้ที่ตีไม้ไผ่ ส่วนผสมของมัทฉะนี้ประกอบด้วยใบชาเขียวในรูปแบบผงทั้งหมด และมีรสชาติเข้มข้นเมื่อเทียบกับชาเขียวแบบดั้งเดิมที่มีรสชาติอ่อนกว่ามาก

การใช้งานก็แตกต่างกันเนื่องจากคุณภาพในการเตรียมใบที่แตกต่างกัน

Ceremonial Matcha หรือที่รู้จักกันในชื่อ Premiumโดยทั่วไปมัทฉะจะมี 2 เกรดที่แตกต่างกัน นั่นก็คือ มัทฉะสำหรับพิธีการและมัทฉะสำหรับทำอาหาร แม้ว่าทั้งสองเกรดนี้เป็นมัทฉะทั้งคู่ แต่รสชาติและ Matcha คือครีมแห่งโลกมัทฉะ เหตุผลที่มัทฉะระดับพรีเมียมนี้ถูกเรียกว่าเป็นพิธีการก็เพราะก่อนที่มัทฉะจะได้รับความนิยมและเข้าถึงได้ง่ายมากขึ้น มัทฉะในพิธีการนั้นสงวนไว้สำหรับราชวงศ์และขุนนางเท่านั้น เพราะมัทฉะระดับพรีเมียมนี้ผลิตขึ้นโดยการดูแลเอาก้านและเส้นทุกเส้นออกจากใบชาก่อนที่จะบด เพื่อให้ได้ผงที่นุ่มนวลและดีที่สุด

ส่วนมัทฉะในการทำอาหารแม้ว่าจะอร่อยไม่น้อยไปกว่ามัทฉะในพิธีการ แต่ก็ไม่ได้มีคุณภาพสูงและขัดเกลามากนัก มัทฉะสำหรับทำอาหารเป็นเนื้อแป้งที่หยาบกว่า โดยมีก้านบางส่วนหลงเหลือผสมอยู่ เหมาะสำหรับนำไปผสมในเค้ก คุกกี้ และสูตรอาหารอื่น ๆ

ความนิยมที่เพิ่มขึ้นของมัทฉะ

แม้ว่ามัทฉะจะได้รับความนิยมในจีนและญี่ปุ่นมานานหลายศตวรรษ แต่เมื่อไม่นานมานี้มัทฉะได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในทั่วโลกมากขึ้น ด้วยรสชาติและสีสันที่เป็นเอกลักษณ์ ประกอบกับเป็นหนึ่งในเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนเป็นส่วนประกอบ แถมยังมีคุณประโยชน์ช่วยรักษาโรคเรื้อรัง รักษาหัวใจให้แข็งแรง เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และช่วยปรับปรุงผิวพรรณ ด้วยสารต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย จึงทำให้ได้รับความชื่นชอบจากผู้คนทั่วโลกทุกเพศทุกวัย

ด้วยความนิยมที่มากขึ้นของมัทฉะ ทำให้มีการแข่งขันที่สูงขึ้นด้วยเช่นกัน ส่งผลให้ตลาดขายส่งมัทฉะเต็มไปด้วยคู่แข่งมากมายซึ่งมีผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกัน ซึ่งหากดูจากแนวโน้มการเติบโตของตลาดมัทฉะแล้วนั้นจะเห็นได้ว่ามีการบริโภคมัทฉะเพิ่มขึ้นอย่างมากตั้งแต่ปี 2015 อย่างในสหรัฐอเมริกามีอัตราการเติบโตถึง 202% หรือจะเป็นในสหราชอาณาจักรที่มีการเติบโตมากขึ้นกว่า 114%

จึงเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลกใจเลยว่าทำไมในสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร ผู้บริโภคส่วนใหญ่มักชื่นชอบชามัทฉะและมัทฉะลาเต้ รวมไปถึงเมนูฟิวชั่นต่าง ๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นสมูทตี้มัทฉะ เค้กมัทฉะ ไอศกรีมมัทฉะ หรือคุกกี้มัทฉะก็ตาม

ยิ่งไปกว่านั้น มัทฉะ ยังเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้คนที่ไม่ดื่มกาแฟอีกด้วย เนื่องจากมัทฉะก็เป็นหนึ่งเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนด้วยเช่นกัน ทำให้มัทฉะกลายเป็นเครื่องดื่มที่ผู้คนมักบริโภคกันในแต่ละวัน

ปัจจุบันมัทฉะจากประเทศญี่ปุ่นจะได้รับความนิยมมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นมัทฉะจากนิชิโอะ ซึ่งเป็นมัทฉะเกรดพรีเมียมที่เต็มไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ เหมาะสำหรับผู้ชื่นชอบรสชาติหวานอมขมของชาเขียวแท้ ๆ หรือมัทฉะจากอุจิ เมืองในเกียวโตที่เป็นแหล่งผลิตชาที่มีชื่อเสียงในญี่ปุ่น มักได้รับความนิยมนำไปชงชาในพิธีชงชา

บทสรุป

มัทฉะถือเป็นเครื่องดื่มคุณภาพเยี่ยมที่นิยมใช้ในพิธีชงชาของชนชั้นสูงในญี่ปุ่น ด้วยกรรมวิธีการบดยอดอ่อนใบชาอย่างพิถีพิถันจนได้ผงมัทฉะสีเขียวนวล และยังเป็นประเภทของชาเขียวที่คนทั่วโลกนิยมดื่มกันมากที่สุดอีกด้วย ด้วยรสชาติที่สดชื่น ดื่มง่าย จึงเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลกใจเลยว่าทำไมเราถึงเห็นมัทฉะเป็นองค์ประกอบในการทำอาหารและเครื่องดื่มนั่นเอง


เรื่อง : ภริดา มุทิตาภรณ์


ที่มา:

https://matchaoutlet.com/pages/the-origins-and-history-of-matcha

https://tenzotea.co/blogs/matcha-handbook/why-is-matcha-trending

https://matchaoutlet.com/blogs/articles/hy-did-matcha-become-a-popular-global-treat-matchaoutletcom

https://beannbeancoffee.com/blogs/beansider/a-brief-history-of-matcha-tea

https://pen-online.com/food/matcha-the-japanese-tea-that-took-over-the-world/?scrolled=1

https://ooika.co/learn/matcha-regions-japan

https://www.boncafe.co.th/en/library/the-secrets-of-popular-japanese-beverage-matcha-that-you-show-know-before-drinking/

อัพเดตข่าวสารการตลาดทุกวันได้ที่ 
Website : Marketeeronline.co / Facebook : www.facebook.com/marketeeronline


ติดตามนิตยสาร Marketeer ฉบับดิจิทัล
อ่านได้ทั้งฉบับ อ่านได้ทุกอุปกรณ์ พกไปไหนได้ทุกที
อ่านบน meb : Marketeer