หลายปีมาแล้วที่ค่ายอีคอมเมิร์ซจีนจัดมหกรรม “ช้อปคนโสด” เพื่อกระตุ้นยอดขาย โดยตามปกติจะมีขึ้นวันที่ 11 พฤศจิกายน แต่ปีนี้กลับมีเหตุให้ต้องเลื่อนจัดเร็วขึ้นเกือบ 1 เดือนเต็ม
ตั้งแต่เมื่อ 15 ตุลาคมที่ผ่านมา แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซฟอร์มใหญ่ของจีนอย่าง Taobao, JD.com และ Douyin (TikTok เวอร์ชั่นจีน) ต่างก็ขึ้นป้ายโปรโมตแคมเปญ “11.11” พร้อมแสดงส่วนลดและคูปองอย่างคึกคัก
ขณะที่ Alibaba ซึ่งเป็นเจ้าของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ Taobao, Tmall และ AliExpress ได้ประกาศผ่านศูนย์ข่าวของบริษัทว่า “มหกรรมช็อปปิ้งระดับโลก 11.11” ประจำปีนี้ได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว นอกจากนี้ บริษัทยังนำเอไอมาใช้กับเครื่องมือค้นหาและแนะนำสินค้า เพื่อช่วยให้ลูกค้าค้นหาสินค้าที่ต้องการบนเว็บไซต์ขนาดใหญ่ของตนได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
การเลื่อนให้เร็วขึ้นครั้งนี้ มีสาเหตุมาจากการที่เศรษฐกิจจีนกำลังเผชิญกับปัจจัยลบมากมายเล่นงาน เริ่มจากอัตราการว่างงานในกลุ่ม Gen Z ที่เพิ่มสูงขึ้น ต่อด้วยวิกฤตภาคอสังหาริมทรัพย์ที่ยืดเยื้อ และหนี้ภาครัฐจำนวนมหาศาล
นอกจากนี้ยังมาเจอสงครามการค้ากับสหรัฐฯ อีก โดยทั้งหมดส่งผลให้ผู้บริโภคชาวจีนต้องใช้จ่ายอย่างประหยัด คิดอย่างรอบคอบในการซื้อสินค้าแต่ละครั้ง จนที่สุดไปฉุดยอดขายของธุรกิจต่างๆ ไล่ตั้งแต่ร้านของชำ ร้านสะดวกซื้อ ห้างสรรพสินค้า ต่อเนื่องมาถึงแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ
โดยแม้ว่ารัฐบาลจีนจะพยายามอัดฉีดเงินหลายพันล้านหยวนผ่านโครงการต่างๆ เช่น เงินอุดหนุนครอบครัว การเพิ่มค่าจ้าง และการให้ส่วนลดสินค้าอุปโภคบริโภค แต่การเติบโตของยอดค้าปลีกก็ยังคงต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้
ยังมีอีกวงการที่ดูจะเป็นกังวลกับยอดขายใช้จ่ายของชาวจีนที่ลดลง โดยแบรนด์สินค้าหรูในประเทศตะวันตก ต่างจับตาดู 11.11 ปีนี้อย่างใกล้ชิด และหวังว่ายอดขายจะกระเตื้องขึ้นมาบ้าง เพราะจีนคือตลาดใหญ่ ครองสัดส่วนถึง 1 ใน 3 ของยอดขายทั่วโลก
การเลื่อน 11.11 ให้เร็วขึ้นในปีนี้ ให้เร็วขึ้นเกือบเดือนไม่ได้มีสาเหตุมาจากปัจจัยลบที่กล่าวมาเท่านั้น เพราะบรรดาค่ายอีคอมเมิร์ซ ยังหวังว่าการที่จัดขึ้นช่วงกลางตุลาคม อันเป็นช่วงหยุดยาว (Golden Week) จะเป็นปัจจัยบวกช่วยดันยอดขายอีกด้วย
สำหรับมหกรรมช้อป 11.11 เริ่มขึ้นเมื่อปี 2009 ซึ่ง แดเนียล จาง ซีอีโอคนที่ 2 ของ Alibaba ที่รับช่วงมาจาก แจ็ค หม่า ผู้ก่อตั้งซึ่งเคยควบตำแหน่งซีอีโอด้วย
โดยเขานำคอนเซปต์ Black Friday ของ Amazon กับการที่เห็นว่า คนโสดจำนวนมหาศาลในจีนอันเป็นผลมาจากนโยบายลูกคนเดียวคงอยากซื้อของขวัญให้ตัวเอง
ซึ่งตลอดหลายปีที่ผ่านมา ได้พัฒนาจากกิจกรรมที่จัดขึ้นเพียงวันเดียว กลายมาเป็นหนึ่งในมหกรรมการช็อปปิ้งที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งปี และมักจะมีงานเปิดตัวอย่างหรูหราพร้อมการแสดงจากศิลปินชื่อดังระดับโลก รวมถึง เทย์เลอร์ สวิฟต์
โดยก่อนสถานการณ์โควิดเมื่อปี 2019 Alibaba ทำยอดขายใน 11.11 ได้สูงถึง 268,400 ล้านหยวน ( ประมาณ 1.2 ล้านล้านบาท) แต่จากปัจจัยลบมากมายก็ฉุดให้ยอดขายไม่คึกคักเหมือนเคยจนปีนี้ต้องเลื่อนมาจัดให้เร็วขึ้นนั่นเอง / bbc