ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจดิจิทัลฯ ชี้ชัด โครงสร้างพื้นฐานไทยแกร่ง เทียบเท่ากลุ่มประเทศผู้นำ แต่ทักษะดิจิทัลยังเป็น “ช่องว่าง” สำคัญ แนะรัฐเร่ง Upskill/Reskill หนีความเหลื่อมล้ำ AI คาดเศรษฐกิจดิจิทัลแตะ 5.6 ล้านล้านบาทในปี 2569

ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจดิจิทัล การลงทุนและการค้าระหว่างประเทศ (DEIT) มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย (UTCC) ได้เปิดเผยผลสำรวจสำคัญ 2 ชุด ที่สะท้อนภาพอนาคตเศรษฐกิจและตลาดแรงงานไทยภายใต้พลวัตของปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดยมีข้อค้นพบที่น่าจับตาคือ แม้คนไทยจะเข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัลในระดับสูงมาก แต่กลับมีผลิตภาพจากการใช้ AI ในระดับต่ำ

​1. ดัชนี TDTI ชี้ชัด: ไทย “เข้าถึง 95%” แต่ “ผลิตภาพต่ำ”

​จากผลสำรวจ ดัชนีการเปลี่ยนผ่านดิจิทัลของประชาชนไทย (Thailand Digital Transformation Index: TDTI) ซึ่งสำรวจจากประชาชนอายุ 15 ปีขึ้นไป (871 ตัวอย่าง) พบว่าประเทศไทยมีจุดแข็งที่โดดเด่นในมิติ “Digital Access” โดย:

  • ​เข้าถึงสูงที่สุด: ประชาชนไทยมีอัตราการเข้าถึงสมาร์ตโฟนสูงถึง 95% สะท้อนว่าโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลของประเทศอยู่ในระดับที่แข็งแกร่งมาก เทียบเท่าหรือสูงกว่าประเทศผู้นำยุโรปบางประเทศ
  • ​ยอมรับสูง แต่ทักษะต่ำ: ดัชนีแสดงให้เห็นถึง “ช่องว่าง” ระหว่างการยอมรับเทคโนโลยี (Acceptance Index: 58.14) ซึ่งสูงกว่าทักษะดิจิทัล (Skills Index: 44.04) อย่างชัดเจน โดยพบว่า 68% ของผู้สำรวจยังไม่เคยเข้ารับการอบรมด้านดิจิทัลหรือ AI เลย

​ส่วนที่น่ากังวลคือมิติ “AI Productivity” ซึ่งมีคะแนนเพียง 48.08 (ต่ำกว่าค่าเฉลี่ย OECD) โดยการใช้ AI ของคนไทยส่วนใหญ่มุ่งไปที่การ “ลดเวลาในการทำงาน”เป็นหลัก แต่มีการใช้ AI เพื่อ “สร้างรายได้จริง (Revenue Enhancement)” ในระดับที่ต่ำมาก

​2. คำเตือน: ไทยเสี่ยงติด “กับดัก” ไร้ทักษะ AI แท้จริง

​ขณะเดียวกัน ในรายงาน “อนาคตเศรษฐกิจไทยและการพัฒนาทักษะแรงงานภายใต้พลวัต AI” โดย รศ. ดร. อนุสรณ์ ธรรมใจ ชี้ให้เห็นถึงความท้าทายที่กำลังจะมาถึง:

  • ​เศรษฐกิจดิจิทัลโตแรง: คาดการณ์ว่าเศรษฐกิจดิจิทัลของไทยจะเติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดด จนมีมูลค่าสูงถึง 5.6 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็น 29-30% ของ GDP ภายในปี 2569
  • ​AI สร้าง-ทำลายงาน: AI มีศักยภาพในการเพิ่มผลิตภาพของงานความรู้ (Knowledge-based jobs) ได้ถึง 20-40% แต่ในทางกลับกัน ก็จะเข้ามาแทนที่งานที่ทำซ้ำซาก โดยเฉพาะ งานธุรการ (Clerical), Call Center, Data Cleaning, และแรงงานระดับเริ่มต้น
  • ​ความเหลื่อมล้ำทวีคูณ: หากไม่มีการพัฒนาระบบฝึกอบรมทักษะแรงงานที่ดีพอ AI จะยิ่งทำให้ ความเหลื่อมล้ำทางด้านทักษะและรายได้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
  • ​ภัยคุกคาม “The Trap”: ข้อเสนอแนะสำคัญคือ ประเทศไทยกำลังเสี่ยงต่อการติดอยู่ใน “กับดัก” คือ มีการนำเทคโนโลยี AI มาใช้ แต่กลับขาด “คน” ที่มีทักษะในการใช้ AI เพื่อสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจได้อย่างแท้จริง

​ข้อเสนอแนะเร่งด่วน

​UTCC เน้นย้ำว่าหน่วยงานภาครัฐและเอกชนต้องเร่งดำเนินการ Upskill (เพิ่มทักษะในสายงานเดิม) และ Reskill (เพิ่มทักษะสำหรับสายงานใหม่) ให้แก่แรงงานอย่างเร่งด่วน เพื่อให้ประชาชนสามารถเปลี่ยนจากการ “เข้าถึง” เทคโนโลยี ไปสู่การ “ใช้” เทคโนโลยีเพื่อยกระดับผลิตภาพและสร้างรายได้ใหม่ ๆ ได้อย่างแท้จริง ก่อนที่ความเหลื่อมล้ำทางด้านทักษะจะกลายเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลของประเทศ

ติดตามนิตยสาร Marketeer ฉบับดิจิทัล
อ่านได้ทั้งฉบับ อ่านได้ทุกอุปกรณ์ พกไปไหนได้ทุกที
อ่านบน meb : Marketeer