เวลากาแฟ โดย วิรัตน์ แสงทองคำ
ช่วงเวลาใบไม้ร่วงปลายๆ ย่างกรายเข้าสู่ฤดูหนาว @Munich มีสีสันอย่างที่ควรเป็น
จากสกีรีสอร์ตเล็กๆ เครือข่าย Vacation club ฝั่งเหนือเชิงเขา Alps แห่งออสเตรีย เราขับรถค่อนข้างไกลอีกครั้ง ตามทาง Autobahn ที่บางช่วงมีหิมะโปรยปราย จาก A10 เชื่อมข้ามมายัง A8 ในแคว้น Bavaria แห่งเยอรมนี สู่เป้าหมายเมืองใหญ่-Munich
สู่ที่พำนักที่แตกต่าง อพาร์ตเมนต์เครือข่าย Airbnb อยู่ประชิดใจกลางเมืองใหญ่ ในย่านซึ่งขยายช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จากแรงกระตุ้น Goetheplatz (หนึ่งในอีกมากมาย ซึ่งใช้นามปราชญ์ทางวัฒนธรรมแห่งเยอรมนี-Johann Wolfgang von Goethe) สถานีรถไฟใต้ดิน (Munich U-Bahn) อีกแห่งซึ่งสร้างเสร็จเมื่อสงครามโลกครั้งนั้นระเบิดขึ้น
ที่พักอันเงียบสงบซ่อนตัวอยู่หลังประตูบานใหญ่ (ภาพ 1–4) ตกแต่งสไตล์สแกนดิเนเวีย ดูอบอุ่น เรียบง่าย ครบฟังก์ชัน ทริปครอบครัวจึงดำเนินไปอย่างไม่รีบร้อน เหมือนรู้ใจด้วย “เวลากาแฟ” เติมช่องว่างอย่างลงตัว ทั้งเข้าถึงแบบฉบับและไลฟ์สไตล์ผู้คน@ Munich ตามกระแส Single–serve coffee (อย่าง coffee pods หรือ capsules) ที่เติบโตและมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตครอบครัวชาวยุโรปอย่างมากช่วงทศวรรษที่ผ่านมา โดยเฉพาะในเมืองใหญ่เป็นไปอย่างสมดุลระหว่างความไม่หยุดนิ่งกับสะดวกสบาย (European Coffee Report โดย European Coffee Federation ว่าอย่างนั้น)
ตามวิถีนักท่องเที่ยวผู้พยายามกลมกลืนในสังคมเมืองใหญ่ ใช้ระบบขนส่งมวลชน ทั้งรถไฟใต้ดิน รถราง และรถเมล์ ขณะมองเห็นจักรยานขวักไขว่ร่วมทางอย่างน่าสนใจ
สัมผัสแรกๆ ณ จัตุรัสใจกลางเมือง Marienplatz ปะปนไปกับผู้คนพลุกพล่านอย่างเหลือเชื่อในวันหนาวเหน็บ ในเทศกาล Christmas market ที่ใครๆ รอคอย หลายต่อหลายคนถือแก้วไวน์ร้อน (Mulled wine) เพื่อผ่อนคลาย ดูเข้าบรรยากาศ
เปิดมุมมองสูงและกว้างขึ้นอีก ปีนบันไดไม้แคบๆ กว่า 300 ขั้น ขึ้นหอคอยโบสถ์เก่าแก่มีเรื่องราวย้อนไปราวพันปี-St Peter’s Church ภาพแบบ 360 องศาน่าทึ่ง วนไปตามระเบียงแคบดูหวาดเสียว โฟกัสเอกลักษณ์เมืองเก่า (Old town) ประหนึ่งเป็นไข่แดงของอาณาบริเวณตึกสูงๆ รอบนอก มองออกไปไกลพอสมควร ตึกที่สูงแห่งหนึ่งคือสำนักงานใหญ่ BMW (ภาพ 5) สร้างเสร็จเมื่อกว่า 10 ปีที่ผ่านมา
หากจะสัมผัสด้วยหัวใจและจินตนาการในบางฉากตอนสำคัญ@Munich คงต้องไปที่นี่
พิพิธภัณฑ์หรือหอจดหมายเหตุแห่งใหม่เพิ่งเปิดขึ้น (2559) หลังจากรัฐบาลบาวาเรียรีรออยู่นานเกือบศตวรรษ เพื่อเผชิญหน้าอย่างหลักแหลมกับประวัติศาสตร์โศกนาฏกรรมแห่งระบอบนาซี ซึ่งปะทุขึ้นที่นี่
NS Documentation Center Munich (ภาพ 6) ผุดขึ้นด้วยสไตล์โมเดิร์น ดูตั้งใจให้แปลกแยก แตกต่าง ท่ามกลางสถาปัตยกรรม Neo-Classic เคยเป็นสำนักงานใหญ่พรรคนาซี และสำนักงานตำรวจลับ Gestapo เวลานับชั่วโมง กับเรื่องราวและช่วงเวลาซึ่งจมดิ่ง ไม่อาจประพฤติเช่นนักท่องเที่ยว บันทึกภาพอย่างฉาบฉวย หากบันทึกไว้ในความรู้สึกนึกคิด
ตัดฉากสู่บางมุม@Munich ซึ่งมีพลวัตตามเส้นทางเดินวกวน ผ่านและสัมผัสยุคสมัยให้หลากหลายยิ่งขึ้น เข้าโรงเบียร์ในตำนาน 4 ศตวรรษ (Hofbräuhaus) เต็มไปด้วยผู้คน บรรยากาศคึกคักในหน้าหนาวที่ไม่มีลานเบียร์กลางแจ้ง สู่ตลาดเกษตรกรเก่ายังคงอยู่มาราว 2 ศตวรรษ (Viktualienmarkt) ดูเงียบหงาไปบ้าง จนมาถึง Oberpollinger (ภาพ 7–8) ห้างสรรพสินค้ามีชื่อกำเนิดขึ้นที่นี่ อยู่มาเพียงศตวรรษเดียว อาคารสถาปัตยกรรม Neo-Renaissance ดูโดดเด่น หลายคนอาจไม่รู้ธุรกิจไทยมาไกลกว่าที่คิด กลุ่มเซ็นทรัลเข้ามาถือหุ้นใหญ่เมื่อ 4 ปีที่แล้ว
กับประสบการณ์วันอาทิตย์ ร้านรวง รวมทั้งคาเฟ่ปิด ที่แวะหลบลมหนาวหายาก ยังดีเหลือที่หนึ่งซึ่งเปิดทุกวันอย่างไม่เหมือนใคร Rischart คาเฟ่เล็กๆ คงธุรกิจครอบครัวมา 4 รุ่น กว่าศตวรรษ กำเนิดขึ้นที่นี่ มีสาขาเฉพาะ @Munich เพียง 10 กว่าแห่ง (ภาพ 9–10)
Rischart มุมเล็กๆ แบบบริการตนเองในสถานีรถไฟใต้ดิน ได้ให้ ”เวลากาแฟ” อย่างเรียบง่าย เป็นไปอย่างมีนัย กับอีกกระแสและแนวโน้มเพิ่งเริ่มต้น Certified coffee กำลังเติบโตทั่วยุโรป (อ้างอิง CBI แห่งกระทรวงการต่างประเทศ เนเธอร์แลนด์) คำว่า Bio Kaffee (หรือ Organic coffee) บนถ้วยกระดาษ แต่งเติมช่วงเวลายืนดื่มเอสเปรสโซอย่างรีบๆ ผ่านไปด้วยดี
คิดอีกที ความเชื่อมโยงคงมีอยู่ อย่างน้อยภายใต้แรงโน้มถ่วง ดังคำกล่าวของ Paul Dirac นักฟิสิกส์รางวัลโนเบล “Pick a flower on Earth and you move the farthest star” สำนวนแปลไทยยอดนิยม “เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว” คงเป็นแค่เศษเสี้ยวแห่งบรรดา “คอกาแฟ” ผู้ใส่ใจสังคมและสิ่งแวดล้อม Certified coffee หลักๆ ควรรู้ นอกจาก Organic แล้วก็มี Fairtrade, Rainforest Alliance-UTZ และ 4C
ในปี (2561) Munich ถูกยกเป็นเมืองคุณภาพชีวิตอันดับ 1 ของโลก (Best city in Monocle’s Quality of Life Survey) มีบางบริบทอ้างอิงบางบุคลิกไว้อย่างน่าสนใจ อิทธิพลวิถี อิตาลี กรีก และออสเตรีย ปรากฏร่องรอยอย่างกลมกลืนอยู่ในวัฒนธรรมคาเฟ่ของเมืองสมัยใหม่
นั่นเป็นแรงกระตุ้นให้ตามหาความเชื่อมโยง “เวลากาแฟ” ในเมืองระดับโลกซึ่งซับซ้อน กับอิทธิพลและร่องรอยทางวัฒนธรรมดูหลากหลายมากขึ้นๆ เมื่อเข้าถึงกระแสอันมีพลังเชี่ยวกราก ล่าสุด “กาแฟพิเศษ” (Specialty coffee) ปรากฏการณ์แต้มสีสันเมืองใหญ่ยุโรป โมเมนตัมใหม่ มีแรงปะทะกว้างขวาง คาเฟ่ใหม่ๆ โรงคั่วเล็กๆ ผุดขึ้นอย่างกับดอกเห็ด ขณะแบรนด์ท้องถิ่นเติบโตพร้อมๆ กับอาชีพ Barista เฟื่องฟูขึ้น
และแล้วเราได้ค้นพบสัมผัสคาเฟ่กาแฟพิเศษที่ว่า ต่างบุคลิกอย่างร่วมสมัยกัน (ภาพ 11–12) แห่งหนึ่ง เชื่อมโยงวัฒนธรรมกาแฟมรดกโลก กับโรงคั่วกาแฟโมเดลใหม่ อีกแห่ง เจ้าของเป็นชาวออสเตรเลีย อีกซีกโลกที่มีวัฒนธรรมกาแฟ บางคนมองว่า เป็นผู้ใส่ใจรายละเอียดแบบญี่ปุ่นขณะปรุงแต่งบรรยากาศคาเฟ่ด้วยสไตล์สแกนดิเนเวียกับแคลิฟอร์เนียให้เข้ากัน
เรื่องและภาพ เฉพาะคาเฟ่กาแฟพิเศษ@Munich จะนำเสนอตอนต่ออย่างตั้งใจในคราวหน้า
–
อ่านทุกเรื่องของ “เวลากาแฟ” ที่นี่
วิรัตน์ แสงทองคำ คอลัมนิสต์ ธุรกิจอิสระ ด้วยวัตรปฏิบัติ 4 ทศวรรษกับผลงานนับพันชิ้น งานบางส่วนปรากฏใน https://viratts.wordpress.com/และ https://www.facebook.com/วิรัตน์-แสงทองคำ เบื้องหลังฉาก “เวลากาแฟ” ดำเนินไปเป็นกิจวัตร ด้วยเรื่องราวและความคิดที่แตกต่าง เพิ่งจะเปิดสู่วงกว้างครั้งแรก @Marketeer online
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ