Trend / จากที่ต้องเอ่ยปากถามช่วงปลายปีว่า “ปีนี้ชีวิตเป็นอย่างไรบ้าง?” และ “ไปเที่ยวไหนมาบ้าง” รวมไปถึง “มีเพลงไหนที่ชอบบ้าง” และผู้ตอบก็ต้องนึกอยู่นานถึงสิ่งที่ชอบ-ไม่ชอบตลอดปี ก็เปลี่ยนไปเป็นดูได้ผ่านฟีเจอร์สรุปรวมความเคลื่อนไหวของแพลตฟอร์มต่าง ๆ
ปัจจุบันฟีเจอร์ลักษณะนี้ที่ถูกนำมาแชร์กันมากสุดในหมู่คนรุ่นใหม่ รวมไปถึงคอเพลงคือ Spotify Wrapped ของ Spotify โดยหากมองอย่างผิวเผินนี่อาจเป็นแค่ ฟีเจอร์สรุปความเคลื่อนไหวและโพสต์ยอดฮิตช่วงท้ายปี แต่หากมองผ่านเลนส์การตลาด นี่คือแคมเปญสุดเนียนที่ต่อยอดมาจากพฤติกรรมที่เรา ๆ ต่างทำไปโดยไม่รู้ตัว
Spotify เปิดฟีเจอร์ Spotify Wrapped เมื่อปี 2016 ซึ่งเป็นการเผยข้อมูลการฟังตลอดทั้งปีให้ผู้ใช้ได้รู้ ได้ทบทวนตัวเองว่าฟังเพลงไหนบ่อยสุด และของนักร้องหรือวงไหนบ่อยสุด โดยบางข้อมูลอาจรู้อยู่แล้วแต่บางข้อมูลก็อาจไม่ถึงจนเราประหลาดใจ
หลังจากนั้นแพลตฟอร์มอื่น ๆ ทั้งแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งเพลง เช่น Apple Music และ Amazon Music กับแพลตฟอร์มอื่น ๆ แพลตฟอร์มช้อปปิ้ง แพลตฟอร์มสุขภาพ แพลตฟอร์มเก็บข้อมูลการออกกำลังกาย และแพลตฟอร์มฝึกภาษา
ก็นำแนวคิดนี้ไปใช้ทำฟีเจอร์บ้าง จนภาพสรุปเพลงที่ฟังทั้งปี ระยะวิ่งรวมทั้งปี สินค้าที่ซื้อบ่อยสุดทั้งปี และฝึกฝนภาษาไปกี่ชั่วโมง ถูกนำมาแชร์บนโซเชียลมีเดียของคนทั่วโลก พอ ๆ กับภาพการเฉลิมฉลองคริสต์มาสหรือปีใหม่เลยทีเดียว
สื่ออังกฤษวิเคราะห์อิงทัศนะของนักวิชาการด้านการตลาดและการสร้างแบรนด์ว่า นี่เป็นการนำความอยากอวดหรือแสดงตัวตนผ่านสื่อโซเชียลของผู้คน โดยเฉพาะคอเพลง มาใช้ในแคมเปญการตลาดแบบแนบเนียนและฟรี โดยที่ฝ่ายผู้ใช้ซึ่งนำมาโพสต์นั้นแทบไม่รู้ตัวเลย
รายงานดังกล่าวยังเป็นการย้ำว่า ไม่ว่าพยายามปิดกั้นแค่ไหนหรือด้วยวิธีการใดก็ตาม แต่สุดท้าย แพลตฟอร์ม แบรนด์ หรือองค์กรต่าง ๆ ก็สามารถเข้าถึงข้อมูลและความเคลื่อนไหวในทางดิจิทัล (Digital Footprint) ของเราได้อยู่ดี
บางครั้งเราเองที่ปล่อยผ่านไปเพราะคิดว่าแลกกับการใช้งานได้ดี และบางกรณีเราเองถึงขั้นเป็นส่วนหนึ่งในแคมเปญโปรโมตหรือตกเป็นเครื่องมือทางการตลาด
รายงานนี้ทิ้งท้ายด้วยการสะท้อนว่า ผู้คนมักสะดวกใจหรือไม่กังวลที่จะแชร์เรื่องของตัวเองที่เป็นข้อความ รวมไปถึงอันดับหรือการสรุปต่าง ๆ ขึ้นโซเชียลมีเดียได้ง่ายกว่า เพราะอยากประกาศให้โลกรู้ถึงความเคลื่อนไหวโดยที่ไม่อวดมากเกินไป
ตรงข้ามกับภาพตัวเอง โดยเฉพาะแบบ Selfie ที่จะแชร์กันน้อยเพราะกลัวจะถูกรุมวิจารณ์ว่าอวดมากเกินไป หรือต่อว่ามากกว่าชื่นชม ที่เรียกว่า ทัวร์ลงนั่นเอง/bbc
–