ถ้าเอ่ยชื่อ จังหวัดลำปาง เชื่อว่า คุณคงนึกถึง 3 สิ่ง ที่เราจะกล่าวมาคือ 1. เมืองรถม้า 2. ชามตราไก่ และ 3. ลำปางหนาวมาก
เมื่อชามตราไก่ คือหนึ่งในสินค้าขึ้นชื่อเมืองลำปางที่คุณนึกถึง Marketeer จึงแอบสงสัยว่าผู้บุกเบิกชามตราไก่รายแรกของลำปางรายได้เท่าไร
ชามตราไก่ รายแรกของลำปางมาจากความบังเอิญของคุณตา อี้ (ซิมหยู) แซ่ฉิน ที่ได้ค้นพบแร่ดินขาวเซรามิก เป็นครั้งแรกที่บ้านปางค่า อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง โดยแร่ดินขาวที่พบนี้เป็นแร่ดินขาวเหมือนกับประเทศจีน ที่คนจีนนิยมนำมาปั้นจานชามใส่อาหาร เพราะมีความคงทน และให้สีขาวสวยงาม
เมื่อทรัพย์ในดินมีให้บุกเบิกอยู่ตรงหน้า ในปี 2498 คุณตาอี้ จึงได้ร่วมกับเพื่อนตั้งโรงงานผลิตเซรามิกแห่งแรกของจังหวัดลำปาง ด้วยการนำเทคนิคการผลิตและเผาชามแบบจีนมาใช้เพื่อผลิตชามใส่อาหารออกจำหน่ายในจังหวัดลำปางและส่งขายไปจังหวัดอื่นๆ
โดยชามที่ผลิตจากแร่ดินนี้จะเป็นชามสีขาว คุณตาจึงได้แต่งเติมรูปวาดไก่ สื่อถึงจีนแผ่นดินใหญ่ ซึ่งมีรูปทรงแผนที่คล้ายกับไก่ และเติมดอกไม้ประดับให้มีความสวยงามมากขึ้น เพื่อเป็นเอกลักษณ์ของตัวเองให้ต่างจากชามเซรามิกอื่นๆ
จนในปี 2508 หลังจากที่หุ้นส่วนโรงงานชามตราไก่ขอถอนหุ้นไปทำธุรกิจของตัวเอง คุณตาอี้ได้ตั้งโรงงาน ธนบดีสกุลขึ้นมา เพื่อดำเนินธุรกิจชามตราไก่ ในรูปแบบของตนเองต่อ พร้อมเพิ่มรูปแบบชามใหม่ๆ ออกมาจำหน่าย เช่น ผลิตถ้วยตะไล หรือถ้วยใส่ขนม เป็นต้น
ปัจจุบันธุรกิจชามตราไก่ธนบดี บริหารโดยทายาทรุ่นที่ 2 มีพนาสิน ธนบดีสกุล ลูกชายของคุณตาอี้เป็นหัวเรือหลักในการบริหารและต่อยอดธุรกิจชามตราไก่ธนบดีแบบเดิมๆ สู่ธุรกิจเซรามิกดีไซน์ใหม่ๆ เช่น สินค้าเซรามิกเน้นดีไซน์เพื่อนำมาตกแต่งบ้าน พร้อมขยายฐานลูกค้าผ่านธุรกิจส่งออกไปยังประเทศอื่นๆ จากการมองเห็นชามตราไก่ในรูปแบบเดิมมีคู่แข่งทั้งจังหวัดลำปางและจังหวัดอื่นๆ ที่นำลายไก่ไปเพนต์บนชามออกจำหน่ายด้วย
และพนาสินยังได้ขึ้นชื่อว่าเป็นผู้ชุบชีวิต ชามตราไก่ ธนบดี ได้ประสบปัญหาด้านธุรกิจที่ย่ำแย่ให้กับมาอีกครั้ง
ผ่านกลยุทธ์ 4 ประการคือ
-
รักษาเอกลักษณ์ ชามตราไก่ สู่สินค้าพรีเมียม
แม้ในตลาดชามตราไก่ จะมีคู่แข่งจำนวนมาก แต่ชามตราไก่ ธนบดี สร้างความแตกต่างด้วยเทคนิคการเผาแบบโบราณ ที่ให้คุณภาพของชามที่คงทน และเน้นการเขียนลายไก่ประดับชามด้วยมือ ด้วยเทคนิคแบบดั้งเดิมที่เน้นความประณีต สวยงาม
และนอกจากชามตราไก่แบบเดิมๆ ยังได้สร้างความแตกต่างด้วยการเพนต์ลายไก่ประดับตามสินค้าอื่นๆ เช่น จานอาหาร ชุดน้ำชา และอื่นๆ ทำให้ชามตราธนบดีได้กลายเป็นสินค้าพรีเมียมที่มีเรื่องเล่าในแง่ของการผลิต ทำให้ลูกค้ายอมจ่ายซื้อชามตราไก่ธนบดีแทนคู่แข่ง แม้จะมีในราคาจำหน่ายที่สูงกว่าก็ตาม
-
ขยายสู่สินค้าตกแต่งบ้าน
ในช่วงของพนาสิน ได้มีการขยายธุรกิจไปสู่ฐานลูกค้าใหม่ๆ มากกว่าชามตราไก่ที่มีคู่แข่งจำนวนมาก ผ่านสินค้าที่เน้นดีไซน์ เพื่อเป็นของประดับ ตกแต่งบ้าน และเซรามิกที่ใช้ประดับโต๊ะหมู่บูชาพระ เป็นต้น
โดยสินค้าดีไซน์ เป็นหนึ่งในธุรกิจที่ทำให้ชื่อเสียงธนบดีและชามตราไก่ ไปยังระดับโลก เพราะที่ผ่านมา ธนบดีเคยคว้ารางวัลชนะเลิศการประกวดต่างๆ เป็นจำนวนมาก เพื่อโปรโมตจุดแข็งของตัวเองกับชาวไทยและต่างชาติได้เป็นอย่างดี
-
ออกร้านแสดงสินค้า
พนาสินให้ความสำคัญกับการออกร้านตามงานแสดงสินค้าต่างๆ กับกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม และกรมส่งออก เพื่อแนะนำสินค้าให้คนไทยและโปรโมตให้ต่างชาติรู้จักสินค้ามากขึ้น
ทำให้ชามตราไก่และเซรามิกดีไซน์ใหม่ๆ ของธนบดีได้ถูกส่งออกไปยัง 68 ประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะในยุโรป ซึ่งเป็นตลาดที่สำคัญของธุรกิจธนบดีตลาดหนึ่ง
-
สร้างความจดจำผ่านพิพิธภัณฑ์
นอกจากธุรกิจชามตราไก่ และเครื่องปั้นเซรามิกดีไซน์เก๋แล้ว พนาสินได้ตอกย้ำภาพลักษณ์ธุรกิจในฐานะผู้บุกเบิกชามตราไก่ในลำปาง จนชามตราไก่ได้เป็นสัญลักษณ์ และสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์คู่กับจังหวัด
ด้วยการเปิดพิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี ถือเป็นพิพิธภัณฑ์ที่เล่าความเป็นมาของชามตราไก่แห่งแรกในลำปาง ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวให้กับนักท่องเที่ยวไทยและเทศให้เข้ามาศึกษาสัมผัสอารยธรรมและกรรมวิธีการผลิตของชามตราไก่แบบออริจินัลตั้งแต่ยุคโบราณ
ซึ่งพิพิธภัณฑ์นี้นอกจากจะช่วยสร้างรายได้ให้กับธนบดี จากค่าบัตรเยี่ยมชมและขายของที่ระลึกแล้ว เชื่อว่าธนบดียังได้ยอดการสั่งซื้อตามหลังจากการจดจำในชื่อแบรนด์ผ่านช่องอื่นๆ ในอนาคตอีกด้วย
ทั้งนี้ปัจจุบัน ชามตราไก่ธนบดี มีบริษัทในเครือ 4 บริษัทได้แก่
โรงงานธนบดีสกุล
บริษัท ธนบดี อาร์ต เซรามิค จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทขายส่ง
บริษัท ธนบดี เดคอร์ เซรามิค จำกัด โรงงานผลิตและจำหน่ายสินค้าดีไซน์ และเครื่องเคลือบ พอร์ซเลน
และพิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี จำกัด ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ที่โชว์ประวัติความเป็นมาและวิธีการผลิตชามตราไก่แห่งแรกในจังหวัดลำปาง
ซึ่ง Marketeer สามารถหารายได้จากเครือธนบดีได้ 3 บริษัท ได้แก่
ธนบดีเดคอร์เซรามิค
2556 33,288,163.85
2557 34,061,072.30
2558 34,333,760.40
2559 35,884,197.53
2560 36,116,414.68
ที่มา: กระทรวงพาณิชย์ รายได้จาก บริษัท ธนบดีเดคอร์เซรามิค จำกัด
ธนบดีอาร์ตเซรามิค
2556 25,814,515.38
2557 23,503,644.84
2558 19,620,065.78
2559 9,627,347.98
2560 12,466,749.20
ที่มา: กระทรวงพาณิชย์ รายได้จาก บริษัทธนบดีอาร์ตเซรามิค จำกัด
พิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี
2556 2,030,904.13
2557 1,410,349.87
2558 1,521,434.56
2559 4,058,112.78
2560 13,620,240.71
ที่มา: กระทรวงพาณิชย์ รายได้จากพิพิธภัณฑ์เซรามิคธนบดี จำกัด
–
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ