เวลากาแฟ โดย วิรัตน์ แสงทองคำ
อันที่จริง “เวลากาแฟ” แค่เสี้ยวหนึ่งของวิถีชีวิต
พรมแดนแห่งเรื่องราวที่กว้างขึ้นกับบริบทหลากมิติ เชื่อว่าจะทำให้ “เวลากาแฟ” ซึ่งซ่อนอยู่มีความหมายมากขึ้น
ดังที่เกิดขึ้นกับทริปท่องเที่ยวล่าสุด ซึ่งตั้งธงไว้ให้เร้าใจ “Family trip 2019 …สัมผัสเมืองซึ่งมีพลวัต จากจุดปะทุ นาซี”เมื่อเกือบศตวรรษที่แล้ว สู่เมืองน่าอยู่ที่สุดในโลกปัจจุบัน-Munich ...ทว่าก่อนอื่นควรไปคารวะ “สิ่งคู่ทวีป คู่ภาคพื้น” ยุโรปเสียก่อน-Alps”
ตามแบบแผนของเรา ทริปครอบครัวเปิดฉากขึ้นอีกครั้งในช่วยปลายฤดูใบไม้ร่วงต่อฤดูหนาว จุดหมายปลายทางแรกอยู่ที่เมืองสกีรีสอร์ตเล็กๆ ประชิดเทือกเขาแอลป์ (Alps)
เมืองเล็กๆ ที่มีประชากรแค่ 6,000 คน ซึ่งไม่นับรวมนักสกีซึ่งอาจมากกว่าในช่วงฤดูที่มาถึง กับกระเช้า (ski lifts) มีถึง 25 สายทาง กับเส้นทางสกีทอดยอดไปมาทั้งเมือง 250 กิโลเมตร Schladming ตั้งอยู่ในแคว้น Styria ของประเทศออสเตรีย ห่างจากเมืองหลวง–Vienna ประมาณ 300 กิโลเมตร ห่างจาก Munich เมืองน่าอยู่แห่งเยอรมนี ราวๆ 220 กิโลเมตร และห่างจาก Salzburg แค่ 100 กิโลเมตร
เราเลือกที่นี่ มีเหตุปัจจัยที่ใคร่ครวญ
ที่ที่มีรีสอร์ตในเครือข่าย Vacation Club ซึ่งเราเป็นสมาชิก ปกติมักพักปีละครั้ง ปักหลักที่หนึ่งๆ ตลอดสัปดาห์ เมื่อพิจารณาจากแผนที่และเส้นทางแล้ว Schladming เป็นที่ตั้งอันตั้งต้นที่ดี ห่างจากแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายต่อหลายแห่งซึ่งรายล้อมแค่ราว 100 กิโลเมตร สอดคล้องกับแผนการขับรถท่องเที่ยวตามจังหวะชีวิตอย่างช้าๆ เพียงวันละที่
ไม่ว่า Salzburg เมืองเก่าคงสถาปัตยกรรมบาโร้ก (Baroque architecture) ไว้อย่างดี กับดนตรีอันคงขลังของคีตกวีก้องนาม ที่ที่สัมผัส Alps อย่างใกล้ชิด ด้วยมุมมองอันตระการ บน Skywalk หรือ Panorama platform ณ ที่สูงที่สุดในแคว้น Salzburg อย่าง Kitzsteinhorn-top of salzburg ไปจนถึงภาพที่ตัดกัน ณ หมู่บ้านและเมืองเล็กๆ ริมทะเลสาบ ไม่ได้มีแค่ Hallstatt ที่ท่องเที่ยวยอดนิยม หากยังมีที่อื่นๆ อีก เช่น St. Wolfgang St. Gilgen และ Strobl อีกทั้งยังมีเมืองสปาในหุบเขาที่มีน้ำตกผ่ากลาง—Badgastein หรือจะข้ามสู่ฝั่งเยอรมนีเพียงอึดใจ ยังรังอินทรี (Kehlsteinhaus หรือ Eagle’s Nest เคยเป็นที่พำนักลับของ Hitler) บนยอดเขา กับทะเลสาบกษัตริย์ (Konigsee) อยู่ใกล้ๆ ด้านล่าง
เราเลือกที่จะขับรถเช่าจาก Munich Airport ผ่านเส้นทางด่วน (Autobahn) จากฝั่งเยอรมนี มายังออสเตรีย สู่จุดหมายได้ค่อนข้างรวดเร็ว เลือกรถประเภทลุยหน่อย ขับเคลื่อนแบบ AWD (All wheel drive) บังเอิญเป็นรถมีหลังคาเปิดโล่ง (sunroof) มุมมองดูจะกว้างขึ้นอีก เมื่อผ่านป่าและหุบเขาสูงขัน การขับรถในออสเตรียฤดูหนาว (ตั้งแต่พฤศจิกายน) พึงตระหนักตามกฎหนึ่ง ล้อรถซึ่งมีสเปกเฉพาะพร้อมรับสถานการณ์ที่แตกต่าง ประเภท winter tires หรือ all season tires
สองข้างทางมีฉากสีสันแห่งฤดูกาลใบไม้เปลี่ยนช่วงท้ายๆ สลับกับพื้นผิวธรรมชาติสีเขียวจางๆ สลับน้ำตาล สลับกับสีเทาปนขาวประปราย จากน้ำค้างแข็งและหิมะบางๆ ในบางที่ ความตื่นเต้นมีขึ้นเมื่อผ่านอุโมงค์และเข้าสู่เส้นทางสายเล็กอันคดเคี้ยว (โปรดชมคลิปตัวอย่าง “ไปตามเส้นทางอัลไพน์”)
สกีรีสอร์ต@Schladming อยู่บนเชิงเขาสูงเกือบ 1,000 เมตร แบบฉบับวิถีแอลไพน์ออกแบบอย่างเรียบง่าย ขณะที่ตัวเมืองอยู่ด้านล่าง จากระเบียงห้องพัก มองเห็นทั้งเมือง ทั้งสัมผัสกิจกรรมสกีอันคึกคัก จากเส้นทางกระเช้า (ski lifts) เคลื่อนไหวตลอดเวลา (ภาพ 1) ตั้งแต่เช้าจรดค่ำ (ดวงอาทิตย์ขึ้น 07.30 น ตก 16.30 น.)
ตามโมเดลที่พัก เครื่องครัวครบครัน อย่างที่เรียกว่า self-contained unit สอดคล้องกับแบบแผน “ท่องเที่ยวไปพลาง ดำเนินชีวิตครอบครัวไปด้วย” มื้ออาหารเย็นมักเกิดขึ้นที่นี่ เช่นเดียวกับอาหารเช้าง่ายๆ บางวัน กิจวัตรหนึ่งซึ่งจำเป็นช่วงเวลาขากลับก่อนเข้าที่พักทุกๆ วันในย่ำค่ำกับ Supermarket
เป็นเรื่องน่าทึ่งอยู่บ้าง ที่นี่เมืองเล็กๆ แต่มี Supermarket ขนาดใหญ่พอควร-SPAR เครือข่ายร้านค้าปลีกผลิตภัณฑ์อาหาร ก่อตั้งที่เนเธอร์แลนด์ ด้วยเครือข่ายมากกว่า10,000 แห่งเกือบ 50 ประเทศ ตอนนี้อยู่ในเครือข่ายค้าปลีกแห่งฝรั่งเศส มาถึงเมืองไทยสัก 2 ปีที่แล้ว ด้วยความร่วมมือกับน้ำมันบางจาก
ภรรยาปักหลักอยู่ที่แผนกอาหาร สามีมุ่งตรงไปยังสองที่เป็นประจำ แผนกซึ่งกินเนื้อที่มากพอดู ไวน์และกาแฟ
แค่จากชั้นวางขายผลิตภัณฑ์กาแฟ (ภาพ 2–3) พอจะสามารถให้ภาพบางระดับบางฉากบางตอน ยังปรากฏการณ์ที่น่าติดตาม ตีวงให้แคบเฉพาะ “เวลากาแฟ” กับวิถีแอลไพน์ ก็ได้
ความหลากหลายมีมากกว่าที่คิด ไม่เพียงแบรนด์ หากเป็นประเภทซึ่งอยู่ในสายพานและวงจรการผลิตตลอดช่วง จากกาแฟเมล็ด และบดแล้ว ชนิดแคลซูลซึ่งใช้เครื่องอย่างเฉพาะเจาะจง จนถึงกาแฟสำเร็จรูป แต่ที่พยายามมองหา แต่ยังมองไม่เห็นเชื่อว่ายังมีอยู่ คือ ประเภท 3in1 แบบบ้านเรา
หากเจาะจงแบรนด์ ซึ่งจะพอจะหาข้อมูล พอจะมีความรู้อยู่บ้าง จะให้ภาพอีกมิติหนึ่ง เชื่อมโยงกับความเป็นไปที่เป็นมานาน เป็นที่รู้กันยุโรปคือดินแดนผู้บริโภคกาแฟมากที่สุด พิจารณาจากรายหัว สัดส่วนสูงที่สุด ไล่จากประเทศย่านยุโรปเหนือลงมาเรื่อยๆ ครอบครอง 1-9 อันดับแรกของโลกไว้อย่างเหนียวแน่น
Dallmayr, Jacobs และ Eduscho เป็นแบรนด์เยอรมนี สองรายเป็นบริษัทเก่าแก่ รายหนึ่งมีเรื่องราวเกี่ยวกับกาแฟมานับศตวรรษ อีกรายเริ่มต้นในยุค Espresso เมื่อราวๆ 80 ปีที่แล้ว รายสุดท้ายเข้ามาในยุคกาแฟสำเร็จรูปเฟื่องฟู ส่วน Julius Meinl และ Hornig เป็นแบรนด์ออสเตรีย เข้าสู่วงการกาแฟท่ามกลางยุคสมัยกาแฟคลื่นที่หนึ่งและสองกำลังผนวกกัน ตั้งแต่ครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา
ภาพอย่างกว้างๆ ที่เห็น “เวลากาแฟ” ที่นั่น ได้ล่วงหน้าไปไกลทีเดียว ไกลกว่าที่เมืองไทยมากนัก และนับเป็นช่วงเวลาอันหลากหลาย ซึ่งจะเล่าอีกหลายตอน
–
อ่าน “เวลากาแฟ” ครบทุกตอนที่นี่
วิรัตน์ แสงทองคำ คอลัมนิสต์ ธุรกิจอิสระ ด้วยวัตรปฏิบัติ 4 ทศวรรษกับผลงานนับพันชิ้น งานบางส่วนปรากฏใน https://viratts.wordpress.com/และ https://www.facebook.com/วิรัตน์-แสงทองคำ เบื้องหลังฉาก “เวลากาแฟ” ดำเนินไปเป็นกิจวัตร ด้วยเรื่องราวและความคิดที่แตกต่าง เพิ่งจะเปิดสู่วงกว้างครั้งแรก @Marketeer online