ในยุคที่หลายประเทศทั่วโลกกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านประชากรสูงวัยและเศรษฐกิจที่ผันผวน เกาหลีใต้ก็เป็นอีกหนึ่งประเทศที่กำลังเผชิญกับปัญหานี้อย่างหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับกลุ่มแรงงานสูงวัยที่กำลังถูกระบบการจ้างงานผลักดันให้ต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ยากลำบาก
รายงานล่าสุดจาก Human Rights Watch (HRW) เปิดเผยว่า คนทำงานสูงวัย กลุ่ม Gen X และ Babayboomer ในเกาหลีใต้จำนวนมากกำลังเผชิญกับการถูกลดเงินเดือนอย่างเป็นระบบ และถูกบังคับให้เกษียณอายุก่อนกำหนด ทำให้ต้องดิ้นรนในตลาดแรงงานที่เปราะบางและมีรายได้น้อยลง ปัญหานี้เกิดขึ้นในขณะที่เกาหลีใต้กำลังเผชิญกับอัตราการเกิดต่ำสุดในโลก และประชากรสูงวัยที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
กิล ยอง ซู พนักงานบริษัทประกันภัยวัยใกล้ 60 ปี ซึ่งทำงานมานานกว่าสามทศวรรษ เล่าว่าเงินเดือนของเขาถูกลดลง 20% เมื่ออายุ 56 ปี และลดลงอีก 10% ทุกปีหลังจากนั้น ภายใต้ระบบเพดานค่าจ้าง หรือ Peak Wage ของเกาหลีใต้
นี่ทำให้เมื่อเขาถูกบังคับให้เกษียณในปีหน้า รายได้ของเขาจะเหลือเพียง 52% ของที่เคยได้รับเมื่ออายุ 55 ปี ทั้งที่ปริมาณงานและชั่วโมงการทำงานยังคงเดิม เขาบอกว่านี่คือ การเลือกปฏิบัติ ที่ไม่ยุติธรรม
เช่นเดียวกับ ดี ยอง ซุก พยาบาลวัย 59 ปี ที่ต้องเกษียณอายุหลังทำงานมา 36 ปี เธอกล่าวว่า ฉันจินตนาการไม่ออกเลยว่าจะอยู่นอกองค์กรนี้ได้อย่างไร มันคงรู้สึกเหมือนยืนอยู่คนเดียวบนถนนที่ลมแรง
ยอง ซู และ ยอง ซุก เป็นส่วนหนึ่งของพนักงานหลายสิบคนที่ให้สัมภาษณ์ในรายงานของ HRW ซึ่งชี้ให้เห็นว่านโยบายการจ้างงานในเกาหลีใต้กำลังผลักดันให้คนทำงานสูงวัยต้องไปทำงานที่มีค่าตอบแทนต่ำกว่าและมีความมั่นคงน้อยลง
จากการศึกษาพบว่า กฎหมายการจ้างงานของเกาหลีใต้บังคับให้คนนับล้านเกษียณอายุเมื่อ 60 ปี และมีการลดเงินเดือนลงถึงครึ่งหนึ่งในช่วงปีก่อนหน้าผ่านระบบ Peak Wage
แม้บริษัทสามารถเลือกว่าจะกำหนดอายุเกษียณหรือไม่ แต่ 95% ของบริษัทที่มีพนักงานมากกว่า 300 คน เลือกที่จะกำหนดอายุเกษียณ โดยทั่วไปคือ 60 ปี ซึ่งส่งผลกระทบต่อพนักงาน 3.1 ล้านคน ส่วนบริษัทขนาดเล็กมักไม่กำหนดอายุเกษียณเนื่องจากปัญหาการขาดแคลนแรงงาน
ระบบ Peak Wage ถูกออกแบบมาเพื่อนำเงินที่ประหยัดได้จากการลดค่าจ้างพนักงานสูงวัยไปจ้างพนักงานรุ่นใหม่ เพื่อเพิ่มผลิตภาพ แต่ในความเป็นจริง นโยบายเหล่านี้กลับส่งผลให้เกาหลีใต้มีอัตราความยากจนในกลุ่มผู้สูงอายุสูงที่สุดแห่งหนึ่งในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว
ประเด็นนี้สะท้อนออกมาผ่าน 38% ของผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปี มีชีวิตอยู่ใต้เส้นความยากจน นอกจากนี้ พนักงานที่มีอายุมากกว่า 60 ปี มีรายได้น้อยกว่าเพื่อนร่วมงานที่อายุน้อยกว่าโดยเฉลี่ย 29% และเกือบ 70% อยู่ในงานที่ไม่มั่นคง
บริดเจ็ต สลีป ผู้เขียนรายงานชิ้นนี้กล่าวว่า มาตรการเหล่านี้ถูกออกแบบมาเพื่อปกป้องคนทำงาน แต่กลับตรงกันข้าม เพราะมันปฏิเสธโอกาสที่คนทำงานสูงวัยจะทำงานในตำแหน่งหลักต่อไป จ่ายเงินเดือนให้พวกเขาน้อยลง และผลักดันให้พวกเขาไปทำงานที่มีค่าตอบแทนต่ำกว่าและไม่มั่นคง ทั้งหมดนี้เป็นเพียงเพราะอายุของพวกเขา และรัฐบาลควรหยุดลงโทษคนทำงานที่อายุมากขึ้น
ผลการวิจัยนี้เกิดขึ้นในขณะที่เกาหลีใต้กำลังเผชิญกับแรงกดดันที่เพิ่มขึ้นในการเพิ่มอายุเกษียณ ซึ่งก่อให้เกิดการถกเถียงในสังคมอย่างร้อนแรง
เกาหลีใต้กำลังเผชิญกับอัตราการเกิดต่ำที่สุดในโลก ควบคู่ไปกับประชากรสูงวัยที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดแรงกดดันทางเศรษฐกิจมากขึ้น กองทุนบำนาญแห่งชาติ ซึ่งเป็นหนึ่งในกองทุนที่ใหญ่ที่สุดในโลก กำลังเผชิญกับการร่อยหรอลงภายในไม่กี่ทศวรรษ หากไม่มีการปฏิรูปครั้งใหญ่
ประธานาธิบดี อี แจ มยอง ได้ให้คำมั่นสัญญาในระหว่างการหาเสียงเลือกตั้งว่าจะค่อยๆ เพิ่มอายุเกษียณภาคบังคับเป็น 65 ปี เพื่อลดช่องว่างห้าปีก่อนที่จะมีสิทธิ์ได้รับเงินบำนาญ ข้อเสนอนี้ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันต่างๆ ทั้งคณะที่ปรึกษารัฐบาลและคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
อย่างไรก็ตาม ข้อริเริ่มนี้ได้จุดชนวนให้เกิดการต่อต้านอย่างรุนแรงจากคนทำงานรุ่นใหม่ที่กลัวว่าจะจำกัดโอกาสในการทำงานและลดผลิตภาพ แม้ว่างานวิจัยจะชี้ให้เห็นว่าความกังวลนี้อาจไม่ถูกต้อง เนื่องจากผลการศึกษาในเกาหลีใต้แสดงให้เห็นว่าอายุที่เพิ่มขึ้นไม่ได้สัมพันธ์กับผลิตภาพการทำงานที่ลดลง
ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายเตือนว่า การเพิ่มอายุเกษียณเพียงอย่างเดียวอาจทำให้การเลือกปฏิบัติแย่ลงไปอีก คิม กี-ดุก ทนายความด้านแรงงานให้เหตุผลว่าการปฏิรูปที่เสนอมานั้นไม่ตรงประเด็น เพราะระบบการเกษียณอายุเองที่มีปัญหา ดังนั้น การเพิ่มอายุเกษียณเป็น 65 ปี จะทำให้บริษัทมีเวลามากขึ้นในการใช้การลดค่าจ้างแบบเลือกปฏิบัติภายใต้ระบบปัจจุบัน
แทนที่จะขยายการเกษียณอายุภาคบังคับ โดย คิม ให้เหตุผลว่าควรยกเลิกระบบทั้งหมด ตำแหน่งของเขาขัดแย้งกับสหภาพแรงงานหลักๆ ที่ผลักดันให้มีการขยายอายุมากกว่าการยกเลิกการเกษียณอายุภาคบังคับโดยสิ้นเชิง เพราะเชื่อว่า คนทำงานควรสามารถทำงานต่อไปได้ตราบเท่าที่พวกเขาสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้
HRW ระบุว่า การเกษียณอายุภาคบังคับไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตามนั้นละเมิดกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ และควรถูกยกเลิกโดยสิ้นเชิง ภายใต้สนธิสัญญาระหว่างประเทศที่เกาหลีใต้ลงนามไว้ การตัดสินใจจ้างงานใดๆ ที่อ้างอิงจากอายุจะต้องมีเหตุผลที่จำเป็นและสมเหตุสมผล
กิล ยอง ซู สะท้อนความคิดถึงเพื่อนร่วมงานที่เลือกเกษียณอายุก่อนกำหนดมากกว่าที่จะทนกับการถูกลดค่าจ้าง เขากล่าวว่าต้องใช้ความกล้าหาญอย่างมากในการยืนหยัดต่อสู้ ฝ่ายกระทรวงแรงงานเกาหลีใต้ยังไม่มีความเคลื่อนไหวใดๆ ต่อรายงานดังกล่าวแม้ว่าชี้ให้เห็นถึงปัญหาในตลาดแรงงานของประเทศได้อย่างชัดเจน และผู้ที่น่าเป็นห่วงสุดคือประชากรกลุ่มใหญ่ของประเทศก็ตาม / theguardian