เมื่อซูมภาพซึ่งนำเสนอไว้ในตอนที่แล้ว สามารถสาวไปสู่เรื่องราว “เวลากาแฟ” ย้อนไปอยู่ในช่วงต้นธาร กับตำนานที่น่าสนใจ
Malongo Café Grains Goût Italien (ตามภาพ) กาแฟ Arabica เมล็ด(แปลจากภาษาฝรั่งเศส– Pur Arabica Grains) รสชาติแบบอิตาเลียน (Goût Italien) ราคาไม่แพง (3.8 ยูโร หรือประมาณ 150บาท) มีขายทั่วไปในยุโรป เฉพาะออนไลน์ของMalongo เอง(https://boutique.malongo.com/ ) ส่งเฉพาะเมืองใหญ่ๆใน ฝรั่งเศส, เกาะคอร์ชิก้า(Corsica )และ ประเทศโมนาโก Malongoมีเครือข่ายร้านตนเองเฉพาะ เรียกว่า boutiques เพียง 9 แห่งในปารีส ผมมีโอกาสซื้อลิ้มลองที่บริเวณ Eurostar Lounge สถานีรถไฟ Gare du Nord ส่วนที่เมืองไทย เห็นว่ามีผู้นำเข้าผลิตภัณฑ์ Malongo มาพักใหญ่ๆ เข้าใจว่ามีเฉพาะบางอย่าง
ผมไม่ได้ตั้งใจโปรโมท Malongo อะไรนั้น หากเป็นแค่ “ชิ้นส่วน”จับต้องได้ เพื่อนำไปประกอบเป็นภาพที่ใหญ่ขึ้น
ภาพเคลื่อนไหว “เวลากาแฟ”คลื่นลูกแรกในศตวรรษที่20 กระแสอันคึกคัก ขยายวงออกไป จากศูนย์กลางสังคมอิตาลี แรงสั่นสะเทือนมาจากประดิษฐ์กรรมล่าสุด เครื่องทำกาแฟเข้มข้นแบบรวดเร็ว เรียกว่า Espresso machine ซึ่งกลายเป็นส่วนหนึ่งวัฒนธรรมอิตาลี และของโลกในเวลาต่อมา
Espresso maker ประดิษฐ์มากว่า 100 ปี กว่าจะเปิดสู่ตลาดกว้างขวาง ล่วงมาหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ส่วนใหญ่ใช้ร้านกาแฟ ขณะเดียวกัน Moka pot ได้เกิดขึ้นตามกระแส เครื่องทำกาแฟขนาดเล็ก เรียบง่าย ราคาถูก ตั้งบนเตาถ่านหรือแก๊สก็ได้ รุ่นดั้งเดิมแบรนด์ Bialetti ออกแบบและผลิตในอิตาลีตั้งแต่ปี1934 แม้ทำกาแฟซึ่งแตกต่างจาก Espresso maker (ใช้ไฟฟ้า) เนื่องด้วยแรงดันไอน้ำต่ำกว่าถึง 5-6 เท่า แต่ได้แพร่หลายอย่างรวดเร็วในครัวเรือน
อีกมิติหนึ่ง วัฒนธรรมกาแฟได้บ่มเพาะมาถึงเวลาอันควร จากคอกาแฟผู้ทรงอิทธิพลกลุ่มเล็กๆโดยเฉพาะปัญญาชน จากอาณาจักรออตโตมันเมื่อศตวรรษที่15-16 แล้วค่อยๆเคลื่อนมายังยุโรปตะวันตกในศตวรรษที่ 17-18 จนปรากฏร้านกาแฟในตำนาน ที่ชุมนุม ผู้มีชื่อเสียง นักคิด นักเขียน และศิลปิน
หนึ่งในนั้นคือ Café de Flore และ Les Deux Magots อยู่ใกล้กันในย่านเก่าแก่ปารีส ก่อตั้งมากว่า 100 ปี ช่วงเวลาประเทศฝรั่งเศส ผ่านพ้นยุคกษัตริย์ เข้าสู่สาธารณรัฐที่ 3 มีรัฐธรรมนูญ และการเลือกตั้ง ต่อเนื่องมาโดยเฉพาะในช่วงเวลา Espresso (ทศวรรษ1940 และ 1950) กลายเป็นที่ชุมนุมเสวนาของบุคคลสำคัญ ๆ อาทิ ฌอง-ปอล ซาร์ตร์ (Jean-Paul Sartre} ปิกาโซ่ (Pablo Picasso) อัลเบริต กามูส์ (Albert Camus) และ เฮมิงเวย์ (Ernest Hemingway) เรื่องราวร้านกาแฟทั้งสอง ปรากฏในหนังสือ เพลง และ ภาพยนตร์ ในช่วงทศวรรษต่อๆมา (ทศวรรษที่1960 และ1970 )
เชื่อมโยงกับกระแสอันเชี่ยวกรากข้างต้น Malongo แห่งฝรั่งเศส ก่อตั้งขึ้นในปี1934 เริ่มจากโรงคั่วกาแฟเล็กๆ ขายในวงแคบๆ พอหลังสงครามโลกครั้งที่สองเปิดตลาดกว้างขึ้น เริ่มมีบรรจุภัณฑ์ Malongo Café Grains Goût Italien ออกสู่ตลาดตั้งแต่บัดนั้น(ปี1962) ดูเหมือนเป็นชนิดเดียวยังอยู่จนทุกวันนี้ เคียงคู่กับตำนานผู้ค้ารายใหญ่แห่งอิตาลีเอง อย่าง Illy (ก่อตั้งปี1933) และทำนองเดียวกัน เช่น JJDarboven บริษัทการค้าเก่าแก่เยอรมนีแห่งหนึ่ง สู่ธุรกิจกาแฟช่วงเวลาเดียวกัน(ปี1927) ต่อมาออกแบรนด์ใหม่ ALFREDO ESPRESSO (ปี1987 )โดยอรรถาธิบายว่า “นำวัฒนธรรมกาแฟอิตาลีสู่เยอรมนี”
ภาพสะท้อนอิทธิพล Espresso กับวัฒนธรรมกาแฟอิตาลี สืบสาน ขยายวงและ ต่อเนื่อง สู่ปัจจุบันอย่างมหัศจรรย์
ความมหัศจรรย์อีกอย่าง ผู้ค้ากาแฟยุโรป สามารถสร้างคุณค่าให้กับแบรนด์ตนเองอย่างมากมาย มากกว่าต้นแหล่งหลายต่อหลายเท่า
ยกเฉพาะกรณี Malongo ผู้นำเข้าเมล็ดกาแฟดิบ(Green coffee)จากแหล่งปลูกประเทศด้อยพัฒนา จากนั้นดูแลขั้นตอนในห่วงโซ่ ซึ่งมีคุณค่าอย่างมากๆ จากคั่ว ผสม แบรนด์ และการตลาด สู่ผู้บริโภค กาแฟดิบส่วนใหญ่มาจากประเทศในทวีปอเมริกากลาง และใต้ อีกส่วนมาจากอาฟริกา ล่าสุดไม่กี่ปีมานี้ เริ่มนำเข้าจากแหล่งปลูก ณ ที่ราบสูงบอละเวน เมืองปากซ่อง แขวงจำปาสัก ประเทศลาว ได้ข่าวว่ามีจำนวนมากขึ้นๆ มีสัดส่วนมากกว่า 10% ตั้งแต่เมื่อปี 2-3 ที่ผ่านมา
และแล้ว “เวลากาแฟ” กับตำนานอันไกลโพ้น มาจบลงที่เพื่อนบ้านของเรา
หมายเหตุ : เฉพาะตอนนี้ ตั้งใจใช้ คศ. เพื่อให้ช่วงเวลา (Timeline )สอดคล้องกัน ทั้งปีกับช่วงทศวรรษ มิได้หมายความว่าจะใช้ตลอดไป
วิรัตน์ แสงทองคำ
คอลัมนิสต์ธุรกิจ ด้วยวัตรปฏิบัติเกือบ 4ทศวรรษ เสนอมุมมองอย่างที่เคยเป็นมาใน“ประชาชาติธุรกิจ” และพยายามเชื่อมโยงธุรกิจเข้ากับสังคมวงกว้างใน”มติชนสุดสัปดาห์” ขณะที่หลังฉากนั้น มี”เวลากาแฟ” อย่างเงียบๆ เวลาซึ่งเพิ่งเปิดสู่วงกว้างครั้งแรกที่นี่ @Maketeer Online
ติดตาม Marketeer ได้หลากหลายรูปแบบ